Sau nhiều tranh luận, các nhà nghiên cứu, các học giả đều thống nhất rằng: Đọc sách mang lại nhiều ích lợi khác nhau cho cuộc sống của con người bởi vì sách cung cấp thông tin, lượng tri thức về mọi mặt, mọi lĩnh vực của đời sống từ quá khứ đến hiện tại, những giả tưởng, phán đoán về tương lai, là nhịp cầu nối quá khứ – hiện tại…
Bên cạnh đó sách còn giúp bồi dưỡng đạo đức, nâng cao khiếu thẩm mĩ, hoàn thiện bản thân, mở rộng từ ngữ… đặc biệt là đối với trẻ em trong giai đoạn phát triển.
Tuy nhiên, ở từng độ tuổi trẻ cần được đọc những loại sách khác nhau như sau:
Sách có hình cho bé dưới một tuổi
Em bé của bạn có thể thích thú trước những tranh ảnh có màu sắc sặc sỡ, tươi sáng, vì thế bạn nên tích trữ thêm những loại sách nhiều hình ảnh này. (Ảnh minh họa) Đối với vài tháng đầu, em bé của bạn sẽ chọn lọc trên nhịp điệu ngôn ngữ, chứ không phải nội dung. Vì thế, khi đọc cho bé nghe, bạn có thể đọc bất cứ thứ gì – sách trẻ em, tạp chí, hoặc thậm chí là cuốn tiểu thuyết mà bạn đang đọc dở…
Từ 3 đến 6 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu thích thú việc nhìn vào gương và những bức tranh có các khuôn mặt, hình dáng, màu sắc. Bé sẽ bắt đầu tạo ra âm thanh và chạm vào bức tranh.Hãy chọn cho bé những cuốn sách có hình ảnh thú vị.
Khi được 6 đến 12 tháng tuổi, bé sẽ ngồi trong lòng bạn, nhìn vào hình minh họa, chạm vào cuốn sách và đặt cuốn sách vào miệng. Sử dụng sách nhựa và có bìa cứng, chỉ và đọc tên những bức tranh cho bé nghe.
Ở giai đoạn này, ba mẹ nên chọn những quyển sách cho bé không quá dày, trang sách cứng, in bóng. Sách có nhiều tranh ảnh với màu sắc rực rỡ, mỗi bức tranh là một sự vật cụ thể dễ thu hút sự chú ý của trẻ. Tranh ảnh phải phù hợp với nhận thức của bé: chính xác, rõ ràng, đơn giản và gần gũi giống như đời thật với hình ảnh con mèo, quả chuối, cây xanh, ngôi nhà…
Những cuốn sách như thế này phần nào giúp trẻ làm quen với những sự vật xung quanh mình, nhận thức được đồ vật và môi trường sống. Ba mẹ có thể linh hoạt cùng ngồi đọc sách với bé để hướng dẫn bé thêm những điều bé không hiểu khi xem sách đồng thời qua đó tạo sự gắn kết gần gũi trong gia đình.
Câu chuyện cổ tích ý nghĩa
Khi đọc truyện cho bé nên chọn những cuốn sách có nội dung đơn giản, độ dài vừa phải và phù hợp với lứa tuổi. (Ảnh minh họa) Từ 3 tuổi trở lên, bé có thể chuyển nhiều trang sách trong cùng một lúc, nghe những câu chuyện dài hơn và kể lại những câu chuyện quen thuộc theo cách của mình. Bé cũng sẽ bắt đầu nhận ra mặt chữ và số. Ở giai đoạn này, những câu chuyện cổ tích bé đã có thể hiểu được thông điệp cần truyền tải qua mỗi câu chuyện mẹ kể.
Khi
đọc truyện cho bé, cha mẹ hãy hỏi bé những câu hỏi như: “Có bao nhiêu quả bóng? Chúng ta hãy đếm nó!”, “Chuyện gì đang xảy ra lúc này? Điều gì sẽ xảy ra?”. Hãy tìm những cuốn sách bổ ích, thú vị nói về việc kết bạn, đi học, v.v. cho bé. Khuyến khích bé nói, vẽ và viết những câu chuyện của riêng mình.
Lý do nên cho bé bởi những câu chuyện với ý nghĩa nhân văn đan xen trong từng hoàn cảnh và cách ứng xử của nhân vật phần nào dạy cho bé những bài học về đối nhân xử thế sau này. Ngoài ra, những câu chuyện cổ tích thường được viết bằng những câu văn ngắn và đơn giản với những hình ảnh nhân vật không quá phức tạp để các bé trên 5 tuổi đều có thể hiểu được.
Để thêm phần sinh động và khuyến khích việc đọc sách của bé thì bạn cũng nên chọn những sách truyện cổ tích với hình ảnh, màu sắc minh họa vui nhộn, đáng yêu… Ngoài ra ba mẹ còn có thể kết hợp những câu chuyện như thế để kể cho bé nghe vào ban đêm trước khi ngủ.
Sách khám phá khoa học vui
Khi được 5 tuổi, bé bắt đầu có những nhận thức cơ bản về những sự vật xung quanh mình thì bé bắt đầu đặt những câu hỏi “vì sao?” hay “tại sao lại thế này?”… Đó là lúc ba mẹ nên trang bị cho con những kiến thức cơ bản về cuộc sống qua những cuốn sách khoa học phổ thông cơ bản về những lĩnh vực mà bạn thấy con yêu thích và quan tâm chẳng hạn như: vũ trụ, kỹ thuật, sinh vật học…
Dĩ nhiên bạn không thể cho bé đọc những cuốn sách quá khô khan, cứng nhắc về lý thuyết thế này thế nọ nhưng bạn có thể chọn những cuốn sách viết về những vấn đề trên với cách viết hài hước vui nhộn và diễn giải một cách đơn giản, dễ hiểu.
Bạn có thể thay đạo cụ là các con thú nhồi bông minh họa nhân vật, dùng các ngón tay di chuyển, giả tiếng hổ gầm… để gây hứng thú cho bé.
Thế giới màu sắc của truyện tranh
Với truyện tranh cha mẹ nên lựa chọn kỹ hơn trước khi cho con đọc (Ảnh minh họa) Truyện tranh cũng là một cách để bé mở mang kiến thức và kích thích bé phát triển tính tò mò tìm hiểu về thế giới xung quanh. Tuy nhiên để lựa chọn truyện tranh cho bé, ba mẹ nên tìm hiểu kĩ về nội dung của tập truyện đó trước khi cho con tiếp cận.
Những câu đối thoại của các nhân vật trong truyện tranh có thể ngắn hoặc không thành câu hoàn chỉnh nhưng nếu nội dung mang tính giáo dục cao thì bạn cũng có thể cho bé đọc. Bạn cũng có thể cùng trò chuyện với con về những tình huống vui và hài hước trong truyện để tìm hiểu xem bé đã hiểu câu chuyện ấy như thế nào.
Nếu phát hiện bé dùng những từ ngữ chưa đúng khi đọc truyện tranh thì bạn nên chỉ bảo lại bé chứ đừng ngăn cấm trẻ đọc truyện tranh. Vì như các bậc cha mẹ cũng biết thì càng cấm thì bé lại càng tò mò và khi đó thì bạn còn khó kiểm soát được nội dung truyện tranh mà bé đọc.
Những tập thơ thiếu nhi
Thơ ca là những tài sản tri thức và tổng hòa nét đẹp của ngôn ngữ, nhất là đối với tiếng Việt của chúng ta. Dạy cho bé đọc những bài thơ thiếu nhi giúp cha mẹ rèn luyện cho bé cách sử dụng ngôn ngữ một cách khéo léo và chỉn chu.
Ngoài ra, đây còn là cách để rèn luyện cho bé khả năng cảm thụ nghệ thuật từ những câu thơ đầy vần điệu, đọc như là đang nghe lời hát, điệu ru hay kể chuyện vậy đó. Các bạn đừng lo bé sẽ chán ngán khi ba mẹ cho bé đọc những đoạn thơ thế này, điều quan trọng là ở cách các bạn chỉ bảo bé tiếp cận văn thơ thế nào cho hợp lý.
Để hướng tâm hồn yêu thơ văn cho bé thì khi con bạn còn nhỏ chưa biết đọc, ba mẹ nên dành thơi gian đọc những bài thơ nho nhỏ và dễ thương cho bé nghe. Giảng giải cho bé hiểu những điều bé thắc mắc trong những câu thơ.
Chọn những bài thơ có giọng điệu vui tươi và nếu có hình ảnh minh họa thì càng tốt. Những bài thơ nên có nội dung đơn giản với vốn từ ít để bé thấm từ từ, chẳng hạn những bài thơ về: ngôi nhà, gia đình, con mèo, chú gà trống… có rất nhiều những bài thơ như thế mà ba mẹ có thể sưu tầm từ từ cho con ngay từ bây giờ là vừa.
Cha mẹ cũng cần chú ý trong việc chọn sách phù hợp với tâm lí, lứa tuổi của trẻ. (Ảnh minh họa) Giúp trẻ yêu sách và ham thích đọc sách là cả một quá trình cha mẹ đồng hành cùng sự phát triển của con. Đó chính là nguồn tri thức vô hạn mà bất kỳ cha mẹ nào cũng nên trang bị cho con ngay từ thuở ban đầu./.
Tổng hợp
