|
Sách của NXB Lao động nhưng lại gắn logo của NXB Văn hóa - Thông tin
Những công trình nghiên cứu công phu
Toàn bộ Dự án công bố, phổ biến tài sản văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc Việt Nam (2008-2017) được Chính phủ phê duyệt có tổng kinh phí đầu tư 240 tỉ đồng. Trong đó mục tiêu của dự án được khẳng định rõ: "Giúp các thế hệ sau hiểu biết thêm về lịch sử văn hóa của các dân tộc Việt Nam; tạo điều kiện cho các dân tộc, các quốc gia trong khu vực và trên thế giới hiểu biết thêm về Việt Nam, một đất nước có nền văn hóa đa dạng, nhằm quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam trên toàn thế giới.”. Những cuốn sách sai sót vừa bị phát hiện là sách in ấn và phát hành năm 2012 (nằm trong giai đoạn 1 của dự án- với mức đầu tư khoảng 90 tỉ đồng).
Trước đó, GS.TSKH Tô Ngọc Thanh- Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam chia sẻ, riêng ở giai đoạn I (2008-2012) Dự án đã công bố được 1.000 tác phẩm của 446 tác giả. Trong đó, các sách xuất bản tập trung vào các chủ đề chủ yếu như văn học dân gian (ca dao, hò vè, sử thi); nghệ thuật biểu diễn dân gian (ca - múa - nhạc - sân khấu); nghệ thuật kiến trúc, trang trí trong nhà trên nền vải, trên áo mũ; các phong tục tập quán, hội xuân; các công trình địa chí và các tri thức dân gian khác. Để có những công trình này, hội viên của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam ở khắp các địa phương đã trao tặng Hội những ghi chép trong suốt 40 năm của họ. Đơn cử như nhà giáo- nhà nghiên cứu Bùi Thiện (mất cách đây đã 5 năm) đã trao cho Hội 7.000 trang viết tay về văn hóa dân tộc Mường của ông. GS Tô Ngọc Thanh cũng tự hào chia sẻ: "Mặc dù sách thuộc dự án phát miễn phí cho các thư viện và một số đối tượng khác, song Hội cũng nhận được những đơn đặt hàng sách từ nhiều thư viện lớn trên thế giới. Trong số đó có Thư viện Đại học Harvard, Thư viện Quốc hội Mỹ”.
Nhập nhằng thương hiệu giữa các NXB trên một cuốn sách
Không rõ sách của ai
Theo Quyết định phê duyệt Dự án nói trên, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam là đơn vị được giao là đầu mối thực hiện Dự án. Nhưng thật lạ lùng, trong cuốn sách mang tên So sánh và ẩn dụ trong ca dao trữ tình của người Việt dưới góc nhìn ngôn ngữ văn hóa học (tác giả Hoàng Kim Ngọc) lại ghi đối tác liên kết với họ là Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Ấy là chưa kể, cuốn sách có sự nhập nhằng không hề nhẹ khi bên ngoài ghi là của XNB Lao động, nhưng ở gáy sách lại gắn logo của NXB Văn hóa - Thông tin (!) Những lỗi in ấn cẩu thả khác được nhặt ra như sự nhầm lẫn về chính tả, morat. Ví dụ trang xi nhê cuốn Văn học dân gian Ê Đê, Mơ Nông có ghi thông số nộp lưu chiểu vào "quý II năm 20121”. Tương tự như vậy, cuốn "Lịch sử và nghệ thuật ca trù” cũng có sự nhập nhằng thương hiệu giữa hai NXB nói trên.
Với quyết định của Thủ tướng Chính phủ, lẽ ra đơn vị chủ biên được ghi trên sách phải là Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, chứ không phải việc ghi như trên các ấn phẩm rằng Hội văn nghệ dân gian Việt Nam là "đối tác liên kết”. Trong khi đó, đối tác liên kết chính là những NXB có tên trên bìa sách vừa được kể ở trên, và thậm chí còn nhiều NXB khác nữa mà chúng tôi chưa liệt kê hết ra đây.
Tìm hiểu về Dự án công bố, phổ biến tài sản văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc Việt Nam (2008-2017), chúng tôi được biết vì đây là một Dự án làm sách lớn nhất cả nước từ trước tới nay, nên có cả Văn phòng triển khai Dự án được thành lập. Giám đốc Văn phòng Dự án ông Đoàn Thanh Nô cho biết, cho đến thời điểm hiện nay, họ đã công bố, xuất bản 1.600 đầu sách giới thiệu về văn hóa văn nghệ dân gian của các tộc người hiện đang sinh sống trên đất nước Việt Nam. Mỗi đầu sách được in 2.000 bản. Và trong đợt sách đầu tiên (năm 2013) của giai đoạn hai thực hiện Dự án, đơn vị này cũng đã nhận được một số phản hồi về những sai sót về hình thức ở một số tác phẩm, công trình.
Lỗi sơ đẳng ghi ở trang cuối của một cuốn sách
Sai đâu thì sửa đó?
Dẫu vậy, theo như lý giải từ phía Văn phòng Dự án thì đó chỉ là những sai sót về hình thức, không đến mức nguy hiểm như sai sót về nội dung. Và nếu phát hiện sai, đơn vị phát hành sẽ đính chính. Được biết, ở giai đoạn 2, Dự án sẽ tiếp tục công bố 1.500 tác phẩm/công trình thuộc tài sản văn hóa văn nghệ dân gian các dân tộc Việt Nam.
Chiều ngày 7-11, liên lạc với ông Lê Tiến Dũng, Giám đốc NXB Văn hóa-Thông tin, ông cho hay phía NXB sẽ kiểm tra lại những thông tin liên quan đến sách in nhập nhằng thương hiệu giữa hai NXB Lao động và NXB Văn hóa Thông tin như báo chí đã đưa. Song ông cũng khẳng định rằng NXB Văn hóa Thông tin không làm những cuốn sách trong Dự án sách nói trên. Nếu có sai sót, có thể là do lỗi morat, lỗi kỹ thuật từ phía… NXB Lao động. Theo đó quan điểm của ông Dũng là: "Sai thì sửa, ai sai đến đâu, thì sửa đến đó…”
Liên quan đến một dự án làm sách tiêu tiền khủng từ ngân sách, trao đổi với báo Đại đoàn kết, GS.TS Lê Hồng Lý- Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa bảo ông không thể chấp nhận cung cách làm ăn cầu thả này. Nhìn rộng ra, ông Lý cũng bảo thật khó chấp nhận hoạt động của lĩnh vực xuất bản hiện nay. Thực trạng này tồn tại đã lâu, nhất là đối với diện sách liên kết xuất bản. Vì vậy, cơ quan quản lý không thể chần chừ hơn nữa, phải sớm vào cuộc để siết và lập lại thị trường xuất bản.
Như vậy, chỉ tính tính trong vòng một tháng trở lại đây, quá nhiều sạn trong lĩnh vực xuất bản đã bị phát hiện: sai phạm trong liên kết của NXB Thời đại, Vụ Từ điển Tiếng Việt của Vũ Chất bị nhiều NXB "xào” chùa…Và hiện tại là một dự án làm sách tiêu tốn hàng trăm tỉ đồng. Nếu chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính, bị nộp phạt vài chục triệu đồng, e sẽ khó thay đổi tư duy làm sách kiểu chộp giật như hiện nay.
Hương Lê
|
