|
Cuốn tiểu thuyết bắt đầu từ trận phục kích của bọn tàn quân Pol Pot nhắm vào một đại đội Quân tình nguyện Việt Nam ở vùng rừng hoang Tây Bắc Campuchia vào những năm tháng cuối cùng cuộc chiến tranh trước khi Quân tình nguyện Việt Nam rút quân về nước.
Vốn sở trường truyện ngắn, đây là cuốn tiểu thuyết đầu tiên của nhà văn Sương Nguyệt Minh. Và ở ngay cuộc "sinh nở” đầu tiên sau nhiều năm thai nghén, dung lượng của cuốn tiểu thuyết đồ sộ và quá thách thức khi không có nhiều nhân vật, không nhiều tuyến truyện. 4 con người ở hai chiến tuyến bị lạc trong rừng Miên hoang dã: Một cô y tá câm, một lính áo đen, một Ông Lớn - trung đoàn trưởng bị thương dập nát một ống chân trong nhóm tàn quân Pol Pot, một chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam bị bắt làm tù binh và thêm một gã người rừng – dã nhân mắt một mí bị mất nửa bàn chân.
"Miền hoang” là tình thế lạc rừng lang thang, lòng vòng, quẩn quanh,... đói khát, bất lực, tuyệt vọng trong cái nắng nóng mùa khô khắc nghiệt, thú dữ rình rập, bom mìn ẩn khuất dưới đất... luôn luôn đe dọa tính mạng. Bốn kẻ đói khát tơi tả, bị thương còn hơi sực mùi thuốc súng, lê lết trong rừng... luôn là món mồi béo bở của lũ kên kên, chó sói... Hoặc, cả tên lính áo đen và cô y tá câm bị rơi xuống hố bẫy hổ; Hay gã Ông Lớn dập nát chân, một lần bị cưa cẳng bằng lưỡi cưa sắt gỉ, một lần bị tháo khớp gối... đều là những thử thách nghiệt ngã. Khi con người đói khát, hoang mang, tuyệt vọng cận kề cái chết, bị đẩy đến tận cùng sự thê thảm của số phận cũng là lúc để bộc lộ nhân tính và cả phi nhân tính nữa.
"Miền hoang” là số phận cô y tá câm người Khmer xinh đẹp trước 3 gã đàn ông ở nơi hoang dã trần trụi - nơi mà khái niệm đạo đức và pháp luật là thứ xa xỉ, chỉ còn sức mạnh cá thể hoang dã làm bá chủ. "Miền hoang” là câu chuyện sinh tồn khi bị đẩy vào nơi hoang dã... Nhà văn tuy để chỉ với 4 nhân vật chính nhưng luôn tạo ra các tình thế và không khí truyện lúc ngột ngạt, lúc hoang hoải, khi bức bối: Rừng Miên mùa khô, cảnh hoang tháp tiêu điều đổ nát, cảnh chiến trận, cảnh chết chóc, cảnh trần trụi trước bầy sói hoang, các cảnh kên kên bay theo chờ người đang ngắc ngoải... chết hẳn.
Sự ám ảnh của "Miền hoang” là các chi tiết nghệ thuật, ở những đoạn văn tả sex vượt qua sự trần trụi, thô giản để đạt tới vẻ đẹp thiên về gợi cảm.
"Miền hoang” là tiểu thuyết chiến tranh đích thực. Nhưng vượt qua những câu chuyện đói khát, tranh đấu để tồn tại nơi rừng rú hoang dã là những câu chuyện ám ảnh không dứt. Đó là hình ảnh của người lính Quân tình nguyện không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, cao thượng, mà còn là con người cá nhân giàu cá tính chứa đựng những dằn vặt, thao thức về sự có mặt của mình ở một đất nước xa lạ với triết lý giản dị: Cháy nhà hàng xóm không thể bình chân như vại, như một lẽ tất nhiên.
Nhật Anh
|
