Giải thưởng Nobel danh giá cho lĩnh vực Văn học, từng tuyên dương những tượng đài như Toni Morrison, Ernest Hemingway, vừa được trao tặng cho nhà văn người Pháp Patrick Modiano.
Patrick Modiano, năm nay 69 tuổi, sinh ra tại Boulogne-Billancourt, một vùng ngoại ô thuộc Paris, cha là doanh nhân và mẹ là diễn viên.
Ông theo học tại trường cấp hai Lycee Henri-IV tại Paris, nơi ông gặp giáo viên hình học của mình là Raymond Queneau, người đồng thời cũng là một nhà văn đã để lại ảnh hưởng rất lớn cho Modiano.
Giáo sư Sean Hand, người đứng đầu Trường Ngôn ngữ và Văn hóa tại Đại học Warwick nhận xét rằng độc giả của Modiano “tìm thấy trong những tác phẩm của ông sự quan tâm sâu sắc tới những ấn tượng cơ bản nhất về kí ức, mất mát, thân phận con người và những sự cố hữu trong tất cả những điều đó.”
Cho đến nay, Patrick Modiano đã cho ra đời hơn 30 tác phẩm, nhưng trong cộng đồng văn học thế giới, tên ông vẫn chưa được biết đến nhiều.
Tiểu thuyết đầu tay của ông, La Place de l'Etoile, được xuất bản năm 1968, thế nhưng hơn 40 năm sau đó vẫn chưa được dịch sang tiếng Anh. Thậm chí, phải đến năm 2010 nó mới được dịch sang tiếng Đức.
Những tác phẩm khác của ông đã được dịch sang tiếng Anh cho đến nay vẫn còn khá ít ỏi, có thể kể đến Les boulevards de ceinture (1972; Ring Roads : A Novel, 1974), Villa Triste (1975; Villa Triste, 1977), Quartier perdu (1984; A Trace of Malice, 1988) and Voyage de noces (1990; Honeymoon,1992).
Ít người biết, ông từng giành các giải thưởng văn học uy tín: Giải Goncourt năm 1978 được trao cho cuốn tiểu thuyết thứ 6 của ông, Rue des boutiques obscures (tạm dịch: Người mất tích). Giải thưởng lớn cho tiểu thuyết của viện Hàn lâm Pháp năm 1972, giải văn học thế giới Cino Del Duca năm 2010 trao bởi viện Hàn lâm Pháp, giải Văn học Áo cho Văn học châu Âu 2012.
Peter Englund, thư ký thường trực Viện Hàn lâm Thụy Điển nhận định rằng Patrick Modiano "chỉ nổi tiếng ở Pháp”.
Giải Nobel đi kèm với hy vọng của cộng đồng văn học quốc tế rằng tên tuổi của ông sẽ nhận được vị trí xứng đáng hơn.
Bày tỏ cảm xúc về giải thưởng danh giá của mình, chính Modiano ngạc nhiên: “Tôi hoàn toàn bất ngờ trước tin này. Tất cả cảm giác như không phải xảy ra với tôi vậy. Cứ như nghe tin một ai đó có tên họ giống như tôi đạt giải Nobel.”
Với những tác phẩm chủ yếu phản ánh cuộc sống ở Pháp thời kì phát xít Đức chiếm đóng, Hội đồng Nobel vinh danh ông là “ Marcel Proust của thời đại chúng ta”.
Câu chuyện trong những tác phẩm của Modiano thường ngắn gọn như chính số lượng trang của nó. Chúng thường xoay quanh những người thanh niên trẻ tuổi lạc lõng trong xã hội thượng lưu Paris những năm 1960.
Modiano thể hiện điểm mạnh của mình qua những cảm xúc được khơi gợi trong những đoạn văn thoạt nhìn vô cùng đơn giản. Những kí ức mờ mịt được nhà văn thể hiện ấn tượng. Lời kể của tác giả như đang tìm kiếm một câu chuyện trong kí ức về những sự kiện mơ hồ của tuổi trẻ, nhìn qua ống kính trong một không gian u tối.
Sự mơ hồ trong các sự kiện lại thường đi đôi với những địa danh và không gian được miêu tả vô cùng chính xác. Paris hiện lên rõ ràng trong những kí ức không rõ ràng trong tác phẩm của ông. Những ý thơ trong văn của ông cũng là một trong các lý do ít ai có thể dịch tác phẩm của Modiano.
Ông đã vượt qua nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami và tiểu thuyết gia, nhà thơ, nhà soạn kịch Kenya Ngugi wa Thiong'o để giành giải thưởng cao quý này.
Thủ tướng Pháp Manuel Valls nhận xét rằng, Modiano chính là một trong những nhà văn vĩ đại nhất trong những năm gần đây: “Vinh dự này là hoàn toàn xứng đáng dành cho một nhà văn mà độ khiêm nhường đi đôi với tầm vóc những tác phẩm của ông.”
