1. Theo nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam (HNVVN), thời gian qua, đã xuất hiện nhiều tác phẩm văn học mang tính tổng kết về một thế kỷ qua, cùng những tín hiệu đáng mừng ở lĩnh vực LLPB. Điều đó cho thấy một nền văn học đang chuyển động lặng lẽ, nhưng đầy sức sống, tự nó đã đi vào chiều sâu và bản chất của đời sống. Với sức sáng tạo của những người cầm bút, cuộc thi tiểu thuyết lần thứ 3 (2011-2014) đã có 98 tập tiểu thuyết của trên 90 tác giả dự giải. Các nhà văn vẫn đăm đắm theo những điều mình theo đuổi, là văn học phải hay và bền với thời gian, phải có cái hồn, số phận của mình với tình người thấm đẫm. Bên cạnh các tác giả là nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp đã có những tác giả không chuyên, nhất là tác giả trẻ lần đầu xuất hiện nhưng tạo được dấu ấn riêng, độc đáo. Điều đó cho thấy đội ngũ người viết mới đang hình thành, phát triển cả về chất và lượng.
Có lẽ, một hoạt động để lại nhiều cảm xúc nhân văn, đồng thời, cũng đánh dấu những bước đi quan trọng trong công tác định hướng sáng tác của Hội Nhà văn, là việc tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh và hội thảo về thân thế, sự nghiệp văn học cho hàng loạt nhà văn thế hệ trước, nhằm đánh giá, ghi nhận những đóng góp của họ đối với sự nghiệp văn học. Từ đây, tài năng và tâm đức của các bậc trí thức xuất chúng như nhà văn Trương Tửu, Vũ Bằng đã được biết đến nhiều hơn, đồng thời, góp phần định lại giá trị của các ông theo thời gian.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Phó Chủ tịch HNVVN, cho biết, tình hình sáng tác năm 2013 cũng có nhiều khởi sắc. Đã có 83 tập văn xuôi, 78 tập thơ và một số tác phẩm văn học dịch, công trình lý luận phê bình dự thi Giải thưởng hàng năm. Ngày 30/12, BCH HNVVN đã họp và bỏ phiếu lựa chọn được 4 tác phẩm xuất sắc nhất trong năm, để chuẩn bị trao giải vào ngày 19/1/2013. Năm nay, HNVVN sẽ thực hiện quy chế mới trong trao giải thưởng: Thay vì trao tặng bằng khen và tặng thưởng như các năm trước, sẽ chỉ trao giải thưởng dành cho các tác phẩm đạt đủ tiêu chí.
 |
| Ngày Thơ Việt Nam do Hội NVVN tổ chức luôn là một sự kiện văn hóa. |
2. Mỗi dịp kết nạp hội viên mới, lại là một lần làng văn sôi động. Việc 36 tác giả trở thành hội viên HNVVN theo quyết định mà nhà thơ Hữu Thỉnh đã ký ngày 30/12, được coi là một dấu ấn của Hội, khi phản ánh quan điểm sáng tác của thời điểm hiện tại. Đây là các tác giả được lựa chọn từ 648 đơn xin vào hội trong năm 2012, trong đó, có 316 đơn thuộc chuyên ngành thơ, 270 chuyên ngành văn, 35 chuyên ngành LLPB và 27 chuyên ngành dịch. Người nhiều tuổi nhất trở thành hội viên “trẻ” là nhà văn Trịnh Quang Thành, sinh năm 1940, tác giả của các tiểu thuyết “Hoa đồng tiền dại”, “Thân phận đàn bà”, “Góc khuất” vv…
Những người sáng tác của lực lượng Công an cũng vui mừng, khi trong 36 hội viên HNVVN mới, có 2 chiến sĩ Công an, là nhà văn Bùi Anh Tấn và nhà thơ Bình Nguyên Trang. Thượng tá, nhà văn Bùi Anh Tấn hiện là Trưởng phòng đại diện NXB CAND tại TP HCM, vốn được biết đến qua nhiều tác phẩm: "Một thế giới không có đàn bà", "Les - Vòng tay không đàn ông", "Bí mật hậu cung" vv… Còn Thượng úy Bình Nguyên Trang, hiện là Phó Trưởng ban Chuyên đề Cảnh sát toàn cầu (Báo CAND), từng là một thành viên trong hội bút Hương đầu mùa của Báo Hoa Học Trò và được biết đến với các tập thơ “Lối về”, “Chỉ em và chiếc bình pha lê biết”, “Những bông hoa đang thiền” và các tập truyện, ký “Chuyến tàu thời gian”, “Sông của nhiều bờ”, “Mùa đom đóm mở hội”, “Tìm trong cõi con người”. Chị vừa được nhận Giải B của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam cho tập thơ “Những bông hoa đang thiền”.
 |
| 2 nhà văn CAND Bùi Anh Tấn và Bình Nguyên Trang. |
Nhà thơ Nguyễn Hoa, Trưởng Ban Tổ chức - Hội viên (HNVVN) cho biết: Các tác giả được kết nạp vào HNVVN năm nay, vẫn theo tiêu chí là có tác phẩm chất lượng. Bởi văn chương vẫn phải lấy cái đẹp cứu rỗi thế giới và giáo dục con người. Các tác giả nữ chiếm ưu thế: 17/36, với các tác phẩm văn xuôi có chất lượng vượt trội, là đặc điểm mới của đợt kết nạp hội viên lần này. Hầu hết các tác giả mới đều là người có trình độ văn hóa, đang sung sức viết và đều lặng lẽ làm việc, lặng lẽ xuất bản với một thái độ nghiêm túc, bộc lộ nhiều tiềm năng. Dịch giả Nguyễn Thị Thanh Thư, ái nữ của nhà văn Nguyên Hồng, được biết đến từ nhiều năm, nay đã viết đơn vào HNVVN khi đã ở tuổi nghỉ hưu, sau nhiều lần được động viên. Những truyện ngắn của Tống Ngọc Hân đăng trên Báo Văn Nghệ thấm đẫm tính dân tộc, khiến người đọc phải ngỡ ngàng. Những vấn đề đang nóng hổi của cuộc sống hôm nay được Vũ Tuyết Mây phản ánh chân thực, còn Mai Phương làm ấm lòng người bằng những tản văn đầy tính nhân văn.
Theo nhà văn Đào Thắng, Trưởng ban Chuyên đề (HNVVN), nhiều hội viên mới là những người trẻ. Họ có sức sáng tạo mạnh mẽ, táo bạo, lăn lộn với hiện thực và lao động nghệ thuật nghiêm túc. Những trang viết của họ không né tránh, mà đi thẳng vào những vấn đề nóng bỏng của đời sống đương đại, như mâu thuẫn ở làng quê, những nổi cộm từ các dự án, đất đai với tinh thần đầy trách nhiệm. Tuy trẻ về tuổi đời, họ đều có tích lũy, trưởng thành từ thực tế cuộc sống, thuộc nhiều ngành nghề: người nội trợ như Lê Hồng Nguyên, Tống Ngọc Hân, một người làm kinh doanh ở Yên Bái vv…Bên cạnh đó, những cây bút lớn tuổi lại chững chạc kinh nghiệm, bền bỉ với nghề, không coi viết văn là “cuộc chơi” mà là “nghiệp”. Họ viết cho chính mình, để giải tỏa cảm xúc và chiêm nghiệm. Dù tuổi đã cao, nhưng những cây bút lớn tuổi vẫn lấp lánh cái nhìn mới mẻ của cuộc sống hôm nay.
Hy vọng rằng, với sức sáng tạo và cách nhìn về cuộc sống mới mẻ, nhân văn, các hội viên “trẻ” này sẽ góp phần tạo nên sức sống mới cho dòng chảy văn học Việt Nam ngày càng khởi sắc
