Cú hích văn hóa đọc

Hình ảnh nghìn nghịt người “trẩy hội” sách cho thấy người ta không đến chỉ để mua sách. Có người đến để dự các cuộc tọa đàm, giao lưu, “nhìn mặt” tác giả mình mến mộ. Cũng không ít người tạt qua ngồi nhâm nhi cà phê, trò chuyện, nhìn ngắm thiên hạ mua sắm. Hội sách đã trở thành ngày hội thật sự, chứ không dừng lại trong phạm vi là một nơi để trao đổi mua bán sách. Nhà tổ chức đã đánh trúng thị hiếu của đa số khách hàng, đến hội sách không chỉ để mua sách rồi về, mà còn có nhu cầu la cà, tương tác. Hàng chục chương trình hướng đến người đọc được tổ chức liên tục. Tại từng đơn vị, dù quy mô lớn hay nhỏ, “đại gia” hoặc ít tiếng tăm, đều luôn có “trò” gì đó để lôi kéo khách dừng lại ở gian hàng của mình.

Người đến hội sách đông đảo đến mức giám đốc một nhà xuất bản dùng từ vui là “vỡ trận”. Chuyện sách bị mất mát ở một số gian hàng là không thể tránh khỏi. Nhưng, cũng có những niềm vui nhỏ khi có người quên trả tiền, sau đó quay lại để thanh toán. “Sự tham gia đông đảo và nhiệt tình của bạn đọc là yếu tố quyết định tạo nên sắc thái riêng của Hội sách TP.HCM. Chính người đọc đã làm nên nét đẹp hành xử văn hóa nơi công cộng khi xếp hàng, giữ vệ sinh, không ăn uống bừa bãi, không có cảnh lớn tiếng, cự cãi, chen lấn... Nhà tổ chức chủ động tạo ra nét văn hóa của sự kiện, nhưng người dân mới là thành tố chính trong sự thành công của hội sách. Có thể nói, ở góc độ nào đó, những người tham gia hội sách vừa là động lực, vừa là mục tiêu để hội sách hướng đến và tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa”, Trưởng ban tổ chức - ông Lê Hoàng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Văn hóa Sài Gòn khẳng định.

Ngày thường, nhiều người đọc vẫn không quên sách. Không có hội sách, sách vẫn được giảm giá vài chục phần trăm thường xuyên ở nhiều nơi. Nhưng với hội sách hai năm mới diễn ra một lần, tính chất của một điểm hẹn văn hóa đọc để người dân tìm đến, một cột mốc để những người làm sách tìm cách “o bế” người đọc, được thể hiện cụ thể hơn. Hai phân khúc trong nhóm sách bán chạy gồm một bên là Hỏa ngục của Công ty sách Bách Việt, Đảo, Chúc một ngày tốt lành của Nhà xuất bản Trẻ, Đắc nhân tâm của First News, với một bên là Buồn làm sao buông của Phương Nam Book, Thương nhau để đó của Đinh Tị, Người yêu cũ có người yêu mới của Kim Tượng, Nếu như không thể nói nếu như của Alphabooks… ít nhiều đã cho thấy xu hướng đọc, đối tượng đọc hiện nay. Một nửa trung thành với những tác phẩm tạm gọi là văn học truyền thống, nửa còn lại tương thích hơn với những tác phẩm văn chương hiện đại. Lượng người đọc trẻ đã đông dần lên, nếu không muốn nói là áp đảo, ít nhất là tại những thời điểm cụ thể như hội sách này.

Đây đó vẫn còn những màn “đấu đá” nhỏ như Tiki và Vinabook kéo “cuộc chiến” từ trên mạng ra ngoài đời khi hai gian hàng đối mặt nhau luôn trong tư thế tung ra các mức giảm giá so kè và chiêu trò thu hút người mua (giao lưu nghệ sĩ, hóa trang Cosplay, mua sách tặng sách, tặng book card, nước uống…). Có đơn vị mặc tiếng loa của ban tổ chức nhắc nhở không được hạ giá quá quy định là 50%, vẫn bắc loa riêng rao ầm ĩ giảm đến 80%. Có nơi bán đổ bán tháo sách giáo khoa đời cũ in từ năm 2006. Khâu tổ chức, điều phối việc giữ xe cho khách tham quan chưa tốt nên vẫn xảy ra tình trạng quá tải… Xét về tổng thể, có thể bỏ qua những điều chưa ổn, nhưng ở lần tổ chức tiếp, nếu Hội sách TP.HCM được công nhận là hội sách cấp quốc gia theo đề xuất của Cục Xuất bản, thì việc tổ chức hẳn sẽ phải chu đáo hơn.

Võ Tiến