Họ lo lắng bởi sự lấn át tuyệt đối của văn hóa nghe nhìn và sách báo điện tử. Đó là xu thế tất yếu khi công nghệ thông tin phát triển như vũ bão.
Thật ra không cần lo lắng quá, bởi những người làm xuất bản sách báo truyền thống đã và đang tìm mọi cách duy trì và phát triển niềm đam mê đọc sách báo - đặc biệt với giới trẻ, đối tượng mua sách chính. Với nhiều hình thức: Các quán cà phê sách của Công ty Sách Phương Nam, nơi các bạn sinh viên có thể đến ngồi nhâm nhi ly cà phê và đọc sách. Sáng kiến tổ chức những chương trình tọa đàm bàn tròn về sách (The book talk) của Công ty Sách Nhã Nam, mỗi kỳ một chủ đề với sự tham gia của nhiều nhà văn, nhà thơ, học giả. Còn công ty phát hành sách trực tuyến Tiki (tiki.vn) vừa qua lại có sáng kiến thành lập giải thưởng“Tiki book awards” nhằm “tôn vinh sách, người viết sách và nhà phát hành sách”. Sách dành cho nhà văn có sách bán chạy nhất, tác giả được yêu thích nhất, tác giả có công đóng góp đáng kể cho văn học Việt Nam… Đợt đầu tiên này giải đã thuộc về các nhà văn Nguyễn Nhật Ánh và Nguyễn Ngọc Tư… Nhã Nam được chọn là đơn vị phát hành sách được yêu thích nhất trong năm 2014.
Ngoài những sáng kiến nhằm thu hút độc giả kể trên, các công ty sách hiện nay còn có khuynh hướng chuyên sâu vào thế mạnh của mình để khẳng định thương hiệu. Có thể kể: Công ty First News - Trí Việt chuyên làm sách về kỹ năng sống, sách học ngoại ngữ và sách về các sự kiện đình đám. Công ty Văn hóa Hương Trang - nhà sách Quang Bình chuyên về sách tôn giáo - đặc biệt chuyên về kinh sách Phật giáo và triết học Đông phương. Công ty Văn hóa Văn Lang chuyên về sách dịch với mảng sách y học, triết học, kinh tế. Công ty Sách Nhã Nam chuyên về sách văn học - cả trong văn học Việt Nam lẫn văn học dịch. Công ty Sách Hồng Ân thì chuyên làm sách tham khảo dành cho học sinh… Họ dần khẳng định được thương hiệu và tạo được uy tín. Có nghĩa là chỉ với logo của họ in trên bìa sách bên cạnh logo nhà xuất bản, người đọc có thể tin tưởng mua đọc. Đó là điều đáng mừng trong một môi trường xuất bản hiện khá lộn xộn với những sai phạm liên tiếp được phát hiện trong thời gian qua, dẫn đến việc đề nghị đóng cửa, sáp nhập một số nhà xuất bản.
Như mọi ngành khác, văn hóa đọc cũng phải song hành cùng sự phát triển của khoa học công nghệ. Từ việc chỉ đọc sách báo in, nay người ta còn được đọc sách báo điện tử trên iPhone, iPad. Tuyệt nhất là thay vì chỉ có thể mang một vài tờ báo, cuốn sách, nay chỉ cần cái iPad gọn nhẹ người ta có thể đọc hàng trăm cuốn sách, tờ báo mọi lúc, mọi nơi. Và người viết thì được mở rộng thêm các tầng lớp độc giả. Với sự hỗ trợ của công nghệ mới, sách báo còn được bán qua mạng nhanh gọn, tạo sự thoải mái cho người mua. Công nghệ thông tin cũng hỗ trợ rất hiệu quả trong việc quảng bá sách báo mới, hơn hẳn cách làm cũ là giới thiệu sách trên báo chí. Nhất là khi sách được giới thiệu bởi những người nổi tiếng - một cách PR tuyệt vời nhất. Như trường hợp mới tuần rồi, trên trang Facebook cá nhân, Mark Zuckerberg, ông chủ trẻ tuổi, người sáng lập Facebook, đã chọn năm 2015 là năm cổ vũ đọc sách. Mark thành lập chuyên trang “A year of book” trên Facebook và cho biết đó là nơi anh cùng các thành viên tham gia, hai tuần một lần sẽ trao đổi, tranh luận về một cuốn sách tâm đắc. Một ý tưởng độc đáo của một con người độc đáo. Chỉ một thời gian ngắn sau khi Mark phát động, đã có hàng trăm ngàn người kết nối đăng ký tham gia. Mark chọn cuốn The End of power của Moisés Náim xuất bản năm 2013 để tranh luận, trao đổi với các thành viên về sự cáo chung, chuyển giao, thay đổi quyền lực như nội dung sách. Chỉ mấy hôm sau khi Mark giới thiệu, cuốn sách đã bán hết vèo trên mạng Amazon! Không thể có một PR hay quảng cáo nào hơn.
Việc đọc sách và trao đổi về chủ đề cuốn sách luôn là điều thú vị, có sức thu hút mọi người, mọi nơi. Dẫu là trong một thế giới phẳng hôm nay với muôn hình vạn trạng phương tiện truyền thông, nghe nhìn. Văn hóa đọc sẽ tồn tại mãi với con người.
PHẠM CHU SA
|