Từ lâu, chúng tôi có ý định (có lẽ là lãng mạn, nếu không nói là không tưởng) giới thiệu toàn bộ kho tàng Folklore đồ sộ của nhân loại với bạn đọc Việt Nam. Nhưng khi bắt tay vào làm việc nhóm biên soạn mới nhận ra rằng mình đang đứng trước một núi công việc khổng lồ, mênh mông bể sở: ngoài phần cổ tích đã được dịch khá nhiều và cũng kha khá tư liệu, còn tục ngữ, ca dao, dân ca, sân khấu dân gian… sách vở, tư liệu chẳng có mấy và hầu hết chưa được dịch ra tiếng Việt. Vạn nhất, nếu có tư liệu thì việc chuyển nghĩa các câu tục ngữ, ca dao, thơ ca dân gian là một việc làm khá khó khăn, đòi hỏi rất nhiều thời gian, sức lực. Vì vậy, bước đầu chúng tôi xin phép được giới thiệu với độc giả phần cổ tích – phần được dịch và phổ biến rộng rãi nhất. Dự kiến, riêng cổ tích cũng phải lên đến hàng trăm tập sách. Sau cổ tích sẽ là truyện cười, ngụ ngôn…
Thực ra, việc giới thiệu cổ tích thế giới ở Việt Nam đã được làm cách đây hàng trăm năm, mà một trong những người tiên phong là học giả Nguyễn Văn Vĩnh (1882-1936).
Đến nay đã có tới hàng ngàn truyện cổ nước ngoài lưu hành ở Việt Nam. Các nhân vật Cô bé quàng khăn đỏ, Lọ Lem, Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn, Aladin, Ông lão đánh cá và con cá vàng… đã trở thành quen thuộc, gần gũi với người Việt chẳng khác gì Tấm Cám, Sọ Dừa, ông Bụt, bà Tiên…
Tuy nhiên, việc giới thiệu truyện cổ nước ngoài từ trước tới nay vẫn làm một cách tùy tiện, sẵn đâu làm đấy, chưa thấy ai có ý định làm một cách đầy đủ và có hệ thống, có phân loại tuần tự như tiến, hết nước này đến nước khác, hết vùng này đến vùng khác. Cũng dễ hiểu, đây là công việc khó khăn, vượt qua ngoài khả năng của một nhà xuất bản cả về tái chính, nhân lực lẫn sách vở, tư liệu, nói gì đến một cá nhân, một nhóm người.
Vì vậy, chúng tôi mới tự nhận rằng đây là việc làm có phần ảo tưởng của chúng tôi.
Có bao nhiêu câu chuyện cổ tích thì có bấy nhiêu giấc mơ đẹp đẽ của con người về chân, thiện, mĩ… những giấc mơ thì nhiều như lá trên rừng. Đố ai quét sạch lá rừng. Chúng tôi đang làm một công việc tương tự như việc quét lá rừng. Nhưng dù sao, tin rằng, vào một ngày đẹo giời độc giả Việt Nam sẽ biết hết những cổ tích tuyệt vời, những giấc mơ tuyệt vời của nhân loại. Còn chúng tôi, chúng tôi bắt đầu giấc mơ của mình bằng một xê ri những truyện cổ tích nổi tiếng: Truyện cổ Ấn Độ, Truyện cổ Nhật Bản, Truyện cổ Italia. Truyện cổ Nga, Truyện cổ Áo, Truyện cổ Hàn Quốc, Truyện cổ Bồ Đào Nha, Truyện cổ Crưm, Truyện cổ Pháp, Truyện cổ Uzbekixta, Truyện cổ Thụy Điển, Truyện cổ Trung Âu…
Đại văn hào Trung Quốc Lỗ Tấn (1881-1936) đã nói đại ý rằng, khởi thủy trên trái đất làm gì có đường, đi mãi thì thành đường thôi. Vâng, hy vọng là chúng ta sẽ mở được một con đường, dù nó mới chỉ là một lối mòn nho nhỏ để có cơ hội được phiêu lưu trong thế giới cổ tích của nhân loại. Tham vọng nhiều mà khả năng có hạn, sai sót chắc chắn là không tránh khỏi, mong bạn đọc lượng thứ.
