Tác giả, với quan điểm khoa học, đã soi rọi vào những trang lịch sử mù mờ của các triểu đại, nhất là các triều đại phong kiến mà Nho học đã chiếm vị trí độc tôn. Đặc biệt các triều đại đang trượt dài trên dốc suy tàn. Giai cấp thống trị trong các giai đoạn lịch sử này thường có khuynh hướng che giấu bớt lỗi lầm, thậm chí tội lỗi, kể cả tội ác đối với nhân dân, buộc các sử quan phải viết theo ý muốn nhà vua. Cũng khó có thể làm khác được, bởi tất cả các bộ máy của triều đình đều là công cụ trong tay giai cấp thống trị...
Đây là cuốn sách có ích trên nhiều phương diện. Và hơn hết, nó có tác dụng phổ cập hóa lịch sử bằng các câu chuyện dễ đọc, dễ nhớ và dễ kể lại như những chuyện vui, buồn trong quá khứ. Và từ đó rút ra bài học cần thiết cho cuộc sống hôm nay.
Kế đó, nó có thể góp thêm những thông tin cần thiết để các nhà khoa học tham khảo và cân nhắc, mỗi khi đánh giá lại những sự kiện lịch sử chưa được minh bạch.
Sau rốt, nó cung cấp các nguồn tư liệu và sự kiện, cả về chính sử lẫn bên lề lịch sử, cho các nhà văn có mong muốn sáng tác tiểu thuyết lịch sử, mà không biết dò tìm tư liệu từ đâu.
Nội dung:
I. Những mối tình huyền diệu buổi bình minh
- Thời Hùng Vương
- Thời An Dương Vương và chống Bắc thuộc
II. Những mối tình văn minh - tự cường
- Thời Ngô
- Thời Đinh và Tiền Lê
- Thời Lý
- Thời Trần
- Thời Hồ
- Thời Hậu Trần
- Thời Lê sơ
- Thời Mạc
- Thời Lê Trung Hưng (Lê - Trịnh)
- Thời các chúa Nguyễn
- Thời Tây Sơn
- Thời Nguyễn
- Thời Pháp thuộc và chống Pháp
III. Phụ lục
