Tháng 8 - Những cuốn sách hay nên "gối đầu giường"

17 phương trình thay đổi thế giới
Tác giả: Ian Stewart
Dịch giả: Phạm Văn Thiều và Nguyễn Duy Khánh
NXB Trẻ, tủ sách “Cánh cửa rộng mở”

Nhà toán học sinh năm 1945 đã viết một cuốn sách hấp dẫn cả với những ai không hiểu gì về toán học. 17 chương sách là 17 phương trình danh tiếng trong lịch sử toán học, và không chỉ của lịch sử toán học. Khởi đầu là “định lý Pythagor” hết sức cơ bản nhưng được trình bày đầy quyến rũ dưới cái tên: “Người đàn bà trên tấm da hà mã”. Đọc chương này ta hiểu được tại sao từ chuyện mấy cái góc của hình tam giác mà sau này lại nảy sinh bộ môn lượng giác huyền bí. Trong sách cũng có những phương trình nổi tiếng nữa, như phương trình trung tâm trong thuyết tương đối của Einstein, hoặc tác giả giải thích phép tính vi tích phân gãy gọn đến đáng kinh ngạc: “Nó cung cấp một cơ sở chặt chẽ cho giải tích, phương pháp chính mà các nhà khoa học dùng để mô tả thế giới tự nhiên” (ở chương “Bóng ma của các đại lượng biến mất”). Cuốn sách một mặt cũng dẫn ta đến với một số phương trình ít được biết đến hơn, như chương “Phương trình Midas” thật ra dành để nói tới phương trình Black-Scholes hết sức quan trọng trong chứng khoán. Đọc cuốn sách, ta hiểu thêm rằng toán học có thể lợi hại trong cuộc sống đến mức nào.

Những người khổng lồ cuối cùng
Tác giả: François Place
Dịch giả: Hoàng Nhụy
Nhã Nam & NXB Hội Nhà văn

Archibald Leopold Ruthmore sống ở nước Anh, rất ham mê nghiên cứu khoa học, nhất là về những miền đất xa xôi kỳ dị trên thế giới. Theo tuyến đường biển của hãng Đông Ấn danh tiếng, anh lên đường lần theo dấu vết tìm thấy trong thư tịch cổ, và dần dà, sau rất nhiều phiêu lưu đầy nguy hiểm, anh đến được thượng nguồn Hắc Long Giang và gặp “những người khổng lồ cuối cùng”. Họ chỉ có vài người, cao lớn đến mức cả một quả núi hay một khu rừng cũng có thể mọc trên lưng họ, họ thức vài năm rồi lại ngủ mấy thế kỷ liền, và họ có một cuộc sống tuyệt đối hòa hợp với thiên nhiên, vũ trụ. Ruthmore không dự đoán được rằng phát hiện tuyệt vời của mình sẽ gây tai họa khủng khiếp như thế nào cho những sinh vật thật đẹp ấy: một ẩn dụ lớn về mối hiểm họa của khoa học đối với thiên nhiên.

Khi ta mơ quá lâu
Tác giả: Goh Poh Seng
Dịch giả: Nguyễn Dương Quỳnh
Nhã Nam & NXB Lao động

Kwang Meng, nhân vật chính của cuốn tiểu thuyết mỏng này, mới học xong và bắt đầu đi làm. Vị trí công chức nhỏ bé khiến anh thấy ngột ngạt khủng khiếp, anh rất hay mong muốn bỏ làm một buổi để ra biển tắm, bơi ngoài biển là niềm yêu thích của cuộc đời anh. Kwang Meng có một cuộc sống bề ngoài hết sức ngăn nắp, ngăn nắp cả đến những chuyện chơi bời (đi quán bar uống bia và ngủ với gái làm tiền chuyên nghiệp), nhưng lúc nào anh cũng khó ở, vì những giấc mơ ngày xưa đã tan biến, vì vị trí nhỏ nhoi của mình, và có thể cả vì sự ngăn nắp quá mức của một đất nước Singapore mới vừa lập quốc. Viết tác phẩm kinh điển này vào cuối thập niên 60 của thế kỷ 20, Goh Poh Seng (mới qua đời cách đây chưa lâu) dường như đã dự cảm được toàn bộ đường nét chính và cả số phận của một đất nước nhỏ bé nhưng vô cùng đặc biệt.

Bài: Nhị Linh

Xem thêm: Diễn viên Thanh Trúc: Cớ sao bạn muốn là nhân tình?