Vẽ Hà Nội qua con chữ
07:13:00 30/09/2014
ANTĐ - Ra hơn chục đầu sách, cả truyện ngắn, tiểu thuyết và tản văn, nhưng họa sĩ - nhà văn Đỗ Phấn chưa có cuộc ra mắt sách nào. Có vẻ ông ngại. Cũng có vẻ ông không muốn cái sự xô bồ, nhộn nhạo. Thế nhưng sáng thứ bảy vừa rồi (27-9), Đỗ Phấn đã xuất hiện trong cuộc giao lưu do NXB Trẻ tổ chức, trong khuôn khổ Hội sách Hà Nội diễn ra ở Hoàng thành Thăng Long.
Viết bằng những ký ức hình ảnh
Đỗ Phấn là họa sĩ. Ông được nhiều người biết qua những bức tranh. Tôi lại khác, không hề biết đến tranh Đỗ Phấn, mà lại biết ông qua những tản văn, truyện ngắn, và tiểu thuyết được ông ào ạt xuất bản gần đây. Trong làng văn chương Việt, ông thực sự là một “ca” lạ. Phía sau những con chữ ông viết, luôn lấp lánh ẩn hiện một cây cầu Long Biên bàng bạc cùng đời sống thị dân Hà Nội với đủ các sắc thái.
Thực ra chẳng phải riêng tôi biết tới Đỗ Phấn qua những trang viết của ông. Đã có cả vạn độc giả đọc sách ông, qua hơn chục cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn của ông đã được xuất bản. Bởi vậy, bây giờ ông được người ta gọi là nhà văn nhiều hơn, dù ông chẳng có tên trong hội nhà văn nào. Dường như Đỗ Phấn cũng chẳng mấy quan tâm đến chuyện người ta gọi mình là nhà văn hay họa sĩ. Việc của ông là vẽ và viết ra những điều ông muốn, bất kể đó là sáng, trưa hay lúc đêm muộn. Thậm chí ông “viết” ngay trong lúc ngồi bia bọt với bạn bè.
Đỗ Phấn bảo, viết với ông cũng chính là vẽ. Đó là lúc ông “vẽ” Hà Nội qua những con chữ. Lúc ấy, Hà Nội của ông hiện ra qua những ký ức bằng hình ảnh. Ở đó, những gì ông đã trải qua sẽ hiện ra. “Tôi viết bắt đầu bằng hình ảnh, kết thúc cũng bằng hình ảnh. Hình ảnh làm nên cách viết của tôi”, Đỗ Phấn nói. Như trong truyện dài “Dằng dặc triền sông mưa” là cách ông nhớ về tuổi thơ của mình. Nói như nhà văn Phạm Ngọc Tiến, thì đó là “cuộc diễu binh hoành tráng về tuổi thơ thần tiên mà Đỗ Phấn là chủ nhân”. “Hồi ấy, mỗi khi mượn được chiếc xe đạp, việc đầu tiên là phóng sang cầu Long Biên. Bờ bãi sông hồng, cầu Long Biên ngày ấy là sân chơi lý tưởng của những đứa trẻ sống quanh khu phố cổ. Rồi khi về, được thả xe trôi theo dốc Hàng Khoai”, Đỗ Phấn kể. Vì thế những ký ức hình ảnh thân thương ấy luôn ẩn hiện trong những trang viết của Đỗ Phấn. Nhưng chính xác hơn, với “Dằng dặc triền sông mưa”, Đỗ Phấn còn viết về tuổi thơ của cả một thế hệ những người Hà Nội sinh ra trong những năm 1950-1960 của thế kỷ trước. Hay như trong tiểu thuyết “Con mắt rỗng”, Đỗ Phấn viết về Hà Nội qua một thế hệ họa sĩ nổi tiếng. Ông viết bằng những ký ức hình ảnh của riêng mình. Nói cách khác, Đỗ Phấn là người kể chuyện, kể lại những gì ông đã chứng kiến.
Nhớ những giá trị đẹp đẽ của Hà Nội
Có mặt trong buổi giao lưu, nhà văn Nguyễn Việt Hà bảo, “tốc độ lao động chữ của Đỗ Phấn phải nói là phi thường”. Bây giờ, dường như tuần nào tôi cũng “gặp” Đỗ Phấn. Không phải qua những cuộc “bia hơi phố cổ”, cũng không phải qua những bức tranh. Tôi gặp Đỗ Phấn qua những bài tản văn nho nhỏ của ông trên nhiều tờ báo lớn. Đều đặn và cần mẫn, Đỗ Phấn gieo vào lòng người đọc những tản văn rất “êm đềm” về một Hà Nội cũ, của những “Bia hơi vỉa hè”, “Leng keng tàu điện”, “Tiếng guốc rao đêm”…
Sau gần chục năm rẽ tạt vào văn chương, Đỗ Phấn đã “thử” qua cả truyện ngắn, tiểu thuyết lẫn tản văn. Tò mò hỏi, thứ nào “khó nhằn” nhất, gã “cao bồi già” thành thực: Tản văn. Cái thứ tưởng như dễ nhất, vì nó ngắn, có khi chỉ ba bốn trăm chữ, nhiều thì hơn nghìn chữ ấy hóa ra lại rất khó viết. Cái thứ tưởng chừng như vớ vẩn ấy lại khiến người ta tốn chữ vô cùng. Nó thử thách con người ta một cách dữ dội. Mỗi lần viết một cái tản văn, nó đòi hỏi người ta phải có tứ, nó lại đòi người ta phải có văn, nó thúc người ta phải sớm hoàn thành để kịp… nộp bài. Còn khi viết tiểu thuyết hay truyện dài, ông thoải mái hơn, thậm chí đang vẽ tranh có thể xoay qua viết luôn… đoạn giữa của tiểu thuyết.
Viết về muôn mặt của Hà Nội, nhưng tản văn của Đỗ Phấn có nhiều nét riêng bằng cái nhìn tinh tế, giàu hình ảnh. Không chỉ viết về cảnh sắc Hà Nội bốn mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông, qua tản văn của Đỗ Phấn, cốt cách con người Hà Nội cũng hiện lên chỗ này uể oải, chỗ kia sinh động. Đỗ Phấn bảo, ông không quá quan trọng hoặc đề cao khái niệm “người Hà Nội”. Với ông, “người ở Hà Nội” thì đúng hơn. Là tác giả của hơn chục đầu sách, Đỗ Phấn hóm hỉnh bảo, nếu ai bảo ông cả đời chỉ viết 1 cuốn thôi cũng đúng. Đó là cuốn sách về Hà Nội. Dù viết tản văn hay tiểu thuyết, tất cả đều xoay quanh cái “trục” Hà Nội mà ông đã nhìn ngắm và suy nghiệm. Trong các trang viết của Đỗ Phấn, ông không quá tha thiết hay rên rỉ tiếc nuối khi mất đi những mái phố thâm nâu, những dãy phố cổ nhà ống mà ai ở trong đó cũng đều kêu khó, kêu khổ… Điều ông ấn tượng nhất cũng không phải là xã hội thị dân Hà Nội đang sống bây giờ, mà chính là Hà Nội ở cái thời mà ông và nhiều người đã được may mắn sống. Ở đó, sự giao tiếp đã làm nên cốt cách của con người. Ở đó, sự văn minh công cộng làm người ta tử tế hơn… Đó là những giá trị sống mà bây giờ, với tư cách người cầm bút, ông muốn viết ra, muốn mọi người đọc nó, và mong một ngày không xa, những giá trị ấy sẽ quay trở lại mảnh đất này.
Đỗ Phấn sinh năm 1956 tại Hà Nội, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội 1980, giảng dạy mỹ thuật tại khoa kiến trúc Đại học Xây dựng Hà Nội từ 1980-1989. Ông đã xuất bản 5 tiểu thuyết: Vắng mặt, Rừng người, Chảy qua bóng tối, Gần như là sống, Ruồi là ruồi và các tập truyện, tản văn: Thác hoa, Dằng dặc triền sông mưa, Ông ngoại hay cười, Hà Nội thì không có tuyết…
Mai Hoàng |
hà nội, tản văn, truyện ngắn, họa sĩ, hình ảnh, sông hồng, nhà văn, tiểu thuyết, bia hơi, nhà xuất bản trẻ, hàng khoai, hoàng thành thăng long, cầu long biên, triền sông, ký ức
Bạn phải đăng nhập mới có thể bình luận
|
- Robot sẽ thay con người viết sách?
Sáng tác sẽ sớm không còn là lĩnh vực riêng của con người. Trong tương lai, robot có thể thực hiện tốt công việc này, nhất là khi khả năng tưởng tượng của chúng là vô hạn.
- Trung Quốc "săn" CEO từ thung lũng Silicon
Các công ty ở Silicon Valley có lẽ sẽ phải có những quyết sách hay ho để giữ được CEO của mình trước cám dỗ từ Trung Quốc.
- Những cuốn truyện gia đình đi cùng năm tháng
"Không gia đình", "Hoàng tử bé", "Tâm hồn cao thượng"... là những cuốn sách về chủ đề gia đình nổi tiếng thế giới.
- 'Lưới điện tử thần' của Jeffery Deaver đến Việt Nam
Lưới điện tử thần là cuốn thứ 9 trong sê-ri tiểu thuyết trinh thám ly kỳ của Jeffery Deaver, khắc họa nhân vật Lincoln Rhyme – nhà hình sự học bị liệt tứ chi, trước đó là sĩ quan Sở Cảnh sát New York.
- Sách hay nên đọc: Trên đường băng
Tony buổi sáng mang đến cho độc giả những bài viết hài ước, tinh tế, sinh động và đầy thiết thực.
- 'Đừng bao giờ xa em', ái tình át vía đạn bom
Tiểu thuyết Đừng bao giờ xa em (NXB Thời đại, 8/2015) của Margaret Pemberton không lụy tình hoặc tràn ngập những cảnh nóng.
- Thiếu Lâm tự và sự thật bí kíp tuyệt học Dịch cân kinh
Trong các tiểu thuyết võ hiệp, Dịch cân kinh và Tẩy tủy kinh là những bí kíp mà cả võ lâm đều sẵn sàng đổ máu, tốn mưu tranh đoạt. Nếu như Dịch cân kinh được mô tả có thể giúp hoán chuyển kinh mạch, phát dương nội công, thì Tẩy…
- Tác giả 'Totem Sói' đoạt giải của Mông Cổ: Xóa tan quan điểm tiểu thuyết là sự 'lừa gạt văn hóa'
Nhà văn Trung Quốc Khương Nhung, tác giả tiểu thuyết ăn khách Totem Sói (Wolf Totem), đã được trao giải Bichgiin Mergen của Hiệp hội các nhà văn Mông Cổ Thế giới, ở thủ đô Ulan Bator.
- Hậu vận nặng nề của một “thiên tài lười”
SKĐS - Nhà văn cổ điển Pháp Guy de Maupassant (1850-1893) được coi là một trong những tác giả lãng mạn nhất trong lịch sử văn học thế giới.
- Sao Việt bị soi mói chuyện tình: Khổ vì truyền thông ưu ái
Tuần qua, câu chuyện tình yêu của hoa hậu Đặng Thu Thảo được đăng tải trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội khiến công chúng ngỡ như đọc tiểu thuyết ngôn tình. Được dư luận quan tâm là điều may mắn của sao, nhưng đến…
|
| Hôm nay: |
1 |
| Tháng : |
1 |
| Năm : |
1 |
|
