Tuyến đường Láng, Phạm Văn Đồng được nhiều người biết đến là nơi có bán nhiều sách giả, sách lậu trên địa bàn Thủ đô. Đi qua các tuyến phố trên, ai cũng có thể bắt gặp các biển hiệu “đại hạ giá” hay những cửa hàng bán sách di động được bày bán trên vỉa hè. Chỉ nhìn bìa của cuốn sách hoặc lật qua vài trang là bạn đọc có thể nhận biết được đó là sách giả, sách lậu do những cuốn sách này thường được in cẩu thả, bìa có màu sắc lòe loẹt, chất lượng in xấu cũng như sai nhiều lỗi chính tả. Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi các nhà làm sách và cơ quan chức năng tăng cường phối hợp kiểm tra, kiểm soát tình trạng bày bán, in ấn sách lậu, sách giả việc bày bán sách không rõ nguồn gốc công khai đã giảm hơn trước nhưng việc in ấn lén lút vẫn diễn ra với thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Ngày 31-5, Công ty Văn hóa sáng tạo (VHST) Trí Việt đã phối hợp với Phòng An ninh chính trị nội bộ (PA83) - Công an TP. Hà Nội kiểm tra khẩn cấp và triệt phá xưởng gia công sách lậu công khai của Công ty TNHH in Dương Khánh (số nhà 28, ngõ 129, đường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội). Qua kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện hiện 7.000 cuốn sách “Đắc Nhân Tâm” của tác giả Dale Carnegie (do Công ty VHST Trí Việt biên dịch, giữ bản quyền tiếng Việt và phát hành tại Việt Nam). Bên cạnh đó, lực lượng chức năng còn phát hiện rất nhiều cuốn “Đắc Nhân Tâm” ở dạng bán thành phẩm cùng rất nhiều cuốn và bìa đang được gia công trên máy cắt, xén giấy. Số sách giả thu giữ tại Công ty TNHH in Dương Khánh được làm rất tinh vi, in với chất lượng khá cao nên bạn đọc bình thường sẽ rất khó nhận ra. Bìa sách giả được in với màu sắc không khác sách thật, tuy nhiên trong khi tên tác giả Dale Carnegie cùng dòng chữ “How to Win Friends & Influence People” trên sách thật được ép kim nhũ vàng thì sách giả lại không có. Biểu tượng hình tròn trên sách thật có màu vàng còn sách giả lại có màu đỏ. Mặt khác, dù đã bắt giữ nhưng theo cơ quan chức năng đã có 3.000 cuốn sách được bán ra ngoài thị trường.
Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Nguyễn Văn Phước – Giám đốc Công ty VHST Trí Việt cho biết: “Công ty đã phải mất 2 tháng, tốn nhiều nhân lực cũng như tiền bạc để điều tra, phát hiện cơ sở in sách giả trên. Mặc dù Công ty không cấp phép cho bất cứ đơn vị nào in cuốn “Đắc nhân tâm” ở miền Bắc nhưng chỉ tính riêng ở Hà Nội, đến tháng 5 – 2015 đã 10 lần cuốn sách trên của Trí Việt bị 10 cơ sở tại Hà Nội in lậu”. Bức xúc trước thực trạng sách lậu, sách giả bày bán ngang nhiên và tình trạng in lậu tràn lan như hiện nay, ông Nguyễn Văn Phước chia sẻ: “Hiện nay, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn trong việc xuất bản, chúng tôi mua bản quyền in 10 cuốn sách khác nhau thì chỉ có 1 cuốn sách bán chạy. Có trường hợp, chúng tôi gửi sách thật ra Hà Nội để giới thiệu, bày bán nhưng khi nhận về lại toàn sách giả”.
Ông Nguyễn Văn Phước cho biết thêm: “Công ty VHST Trí Việt hiện đang bị in lậu 200 đầu sách bán chạy đã mua bản quyền của các NXB tại Mỹ như: Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi và vui sống, Hạt giống tâm hồn... Chúng tôi đã tuyên chiến một thời gian dài với các cơ sở in lậu, nổi bật nhất là vụ bắt quả tang hơn 10.000 cuốn sách in lậu tại xuởng đóng xén không giấy phép của Huy Thi - Hà Nội (ngày 12-11-2011). Tuy nhiên, việc tiêu hủy 10.000 cuốn sách lậu cũng chỉ thông báo trên giấy, Công ty VHST Trí Việt không được chứng kiến”.
Đặc biệt, theo thông tin từ đại diện Công ty VHST Trí Việt, vừa qua nhà xuất bản HarperCollins (Mỹ) đã xem xét tạm dừng việc giao dịch bản quyền một thời gian ở Việt Nam do tình trạng in lậu. Đây là diễn biến mới của câu chuyện quyển sách “Bí mật tư duy triệu phú” (Secrets of the millionaire mind - của tác giả T. Harv Eker) bị in lậu tại Việt Nam. Cuốn sách này của Happer Collins được chuyển giao cho Công ty VHST Trí Việt độc quyền phát hành bản tiếng Việt trên toàn thế giới từ tháng 6-2005. Tuy nhiên, đến đầu tháng 4-2015, đích thân đại diện của HarperCollins tại Việt Nam phát hiện thêm hai phiên bản in lậu nữa (ngoài phiên bản in lậu năm 2011 của cuốn này đang được bày bán công khai ở một số nhà sách bán lẻ tại Hà Nội và TP.HCM) và gọi điện thông báo cho Công ty VHST Trí Việt”.
Thực trạng trên cho thấy, sách lậu đang hoành hành ngang nhiên, bất chấp những răn đe từ phía các cơ quan chức năng. Tình trạng trên tồn tại một phần là do luật pháp hiện nay còn nhiều hạn chế, chỉ dừng ở mức tiêu hủy và xử phạt hành chính vài chục triệu đồng, so với lợi nhuận thu về từ việc in sách lậu, bán sách giả con số này không thấm vào đâu. Thế nên, nạn sách lậu không những không thuyên giảm, mà ngày càng thách thức dư luận. Theo ông Nguyễn Văn Phước: “Hiện nay hình thức tiêu hủy và xử phạt hành chính đối với sách giả, sách lậu là quá nhẹ vì in lậu lợi nhuận lên tới 200% trong khi xử phạt có vài chục triệu đồng. Đồng thời, khi cơ quan chức năng tiêu hủy sách chúng tôi có bản quyền thì lại không được mời đến theo dõi quá trình đó”.
