Bị thua đau trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ đã vạch kế hoạch tiến công miền Bắc để ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam. Đêm 4 rạng 5/8/1964 Mỹ dựng lên "sự kiện vịnh Bắc Bộ" vu cáo ta tiến công tàu Mỹ trên vùng biển Quốc tế. Trưa 5/8/1964, Mỹ mở cuộc tiến công "mũi tên xuyên" sử dụng 64 lần chiếc máy bay hiện đại từ hai tàu sân bay ném bom một số địa điểm trên miền Bắc, mở đầu cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân vào miền Bắc lần thứ nhất. Ngay trận đầu, quân và dân ta đã bắn rơi 8 chiếc máy bay, bắt sống giặc lái, làm nức lòng nhân dân cả nước, chứng minh lực lượng vũ trang ta có đủ khả năng đánh thắng không quan và hải quân Mỹ.
Trong cả hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc Mỹ đã sử dụng tất cả các loại máy bay hiện đại nhất gồm B. 52, F-111, máy bay trinh sát và gây nhiễu điện tử, máy bay tiếp dầu trên không, máy bay không người lái... Thủ đoạn đánh phá ác liệt và tàn bạo nhất; tập kích nhiều đợt với số lượng lớn máy bay, đánh ngày, đánh đêm, bay thành nhiều tầng, nhiều hướng, đánh phá các trận địa, sân bay, cơ sở kinh tế, cầu cống, đường giao thông, công trình văn hóa lịch sử, các khu dân cư, các thành phố lớn... hòng "đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá". Chúng đã ném hơn 2 triệu tấn bom đạn, thả hơn 2 vạn quả thủy lôi phong tỏa cảng biển, làm rất nhiều người chết, hơn 120.000 người bị thương, tàn phá nặng nề các cơ sở kinh tế và hạ tầng cơ sở ở miền Bắc.
Trong khói bom bão đạn, quân và dân miền Bắc vẫn bình tĩnh hiên ngang vừa sản xuất vừa chiến đấu. Từ bộ đội phòng không, không quân đến dân quân du kích và các cụ già đều tham gia bắn máy bay, đơn vị nào cũng đánh thắng ngay từ trận đầu, khắp nơi giăng lưới lửa tầm thấp, tầm cao bắn tan xác tất cả các chủng loại máy bay Mỹ. Bộ đội hải quân, không quân và các đơn vị pháo ven biển đã trừng trị tàu chiến Mỹ những trận đích đáng. Chúng ta đã bắn rơi hàng nghìn máy bay. Chúng ta đã đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B.52 vào Hà Nội, Hải Phòng làm nên trận "Điện Biên Phủ trên không" buộc Mỹ phải xuống thang chiến tranh.
Trong cuộc đọ sức với không quân và hải quân Mỹ, trí tuệ và sức mạnh Việt Nam đã vượt lên trên mọi vũ khí hiện đại và tính toán của kẻ thù, ghi dấu son trong trang sử vàng truyền thống của dân tộc, đồng thời để lại bài học quý báu cho các thế hệ sau này trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
