Tập thứ hai của bộ Đại Cương Lịch Sử Văn Hóa Việt Nam giới thiệu cùng bạn đọc đôi điều về Phật giáo và Đạo giáo. Hẳn là ai cũng đều biết rằng, quê hương của Phật giáo là Ấn Độ cổ đại và quê hương của Đạo giáo là Trung Quốc cổ đại. Nói khác hơn thì xét về nguồn gốc ban đầu, Phật giáo và Đạo giáo là hai trong số các thành tổ ngoại lai. Nhưng trải mấy ngàn năm không ngừng truyền bá và hội nhập, hai tôn giáo lớn này đã trở thành hai bộ phận không thể tách rời của tâm linh quảng đại người Việt. Chừng như xưa nay đều thế cả, nếu cần kể đến những địa chỉ tôn nghiêm và thiêng liêng nhất, quên gì thì quên, người Việt Nam quyết không thể nào quên đền, miếu và chùa chiền.
Tuy nhiên, cái ta quen thuộc không phải bao giờ cũng đều là cái ta hiểu biết. Tác giả từng đi khảo sát ở nhiều chùa chiền và đền miếu, từng đọc hàng trăm tờ thần tích và kinh sách, lại còn được sự chỉ vẽ ân cần và hào hiệp của nhiều bậc cao minh, rốt cuộc, tri thức thu được cũng chỉ mới sơ bộ tạm đủ để viết cuốn sách nhỏ này mà thôi.
Ở đây, cả Phật giáo lẫn Đạo giáo đều được nhìn từ ba chiều khác nhau. Một là sự xuất hiện và quá trình truyền bá vào nước ta. Hai là Phật giáo và Đạo giáo với ý nghĩa là những bộ phận cấu thành của văn hóa Việt Nam. Và, ba là bước đầu giới thiệu về độ thẩm thấu của vũ trụ quan, của nhân sinh quan, của những quy phạm về đạo đức, lễ nghi có nguồn gốc trực tiếp từ hai tôn giáo này đối với xã hội Việt.
Đại Cương Lịch Sử Văn Hóa Việt Nam là bộ sách gồm đến năm tập, mỗi tập có bố cục riêng, nhằm giới thiệu những nội dung chủ yếu riêng, nhưng trọn bộ vẫn có bố cục chung của trọn bộ. Đại để, trọn bộ không có nghĩa là gồm đủ năm tập như một phép tính cộng giản đơn mà là tập hợp những mảng vấn đề lớn, vừa có tính độc lập tương đối khá rõ rệt, vừa thể hiện sự kết nổi chặt chẽ với nhau. Đọc tập 2 này, bạn có thể thấy một loạt vấn đề liên quan đến Phật giáo và Đạo giáo như văn học, kiến trúc, điêu khắc, các loại hình nghệ thuật... chưa được giới thiệu, tất cả chỉ vì những vấn đề ấy không chỉ liên quan đến Phật giáo và Đạo giáo mà còn liên quan đến nhiều lĩnh vực khác...
