Chữ phương theo gốc từ chữ Hán, có nghĩa là chuẩn mực, mẫu mực… để từ đó có thể mô phỏng theo mà áp dụng. Phương tễ học là phương pháp nghiên cứu các bài thuốc đã và đang được dùng có hiệu quả, để dựa theo đó, có thể gia giảm cho phù hợp với chứng trạng tương đối thích hợp với chủ trị của bài thuốc đó.
Nghiên cứu về “Phương tễ học” chúng ta:
- Thừa hưởng được rất nhiều bài thuốc kinh nghiệm quý báu và hiệu nghiệm của các thầy thuốc đi trước (tính đến nay đã hơn 100.000 bài thuốc – Trung y phương tễ đại từ điển), có thể dùng để điều trị được rất nhiều loại bệnh.
- Học hỏi được cách lý luận (qua sự giải thích các bài thuốc) và ứng dụng (qua các tác dụng chủ trị) các bài thuốc trong điều trị.
- Tuy nhiên cái hay nhất là chúng ta học được cách “động não” để lập phương. Người xưa thường nói “Dụng dược như dụng binh”, qua từng bài thuốc, tuy chỉ có khoảng hơn 200 vị thuốc thường dùng nhưng các danh y, các thầy thuốc đi trước đã khéo léo xếp đặt, gia giảm… để các vị thuốc trở thành “phương thang” riêng biệt cho từng trường hợp bệnh, và hiệu quả là bệnh khỏi.
Mỗi bài thuốc được hình thành là cả một quá trình nghiên cứu (về y lý, dược lý), biện chứng (động não để tìm ra vị thuốc thích hợp) và trải qua những kinh nghiệm điều trị thực tiễn lâm sang, vì vậy, tìm hiểu về “Phương tễ học” là một điều rất hấp dẫn.
