MẸ ĐẺ VÀ MẸ NUÔI
Các bạn trẻ thân mến ơi, chắc các bạn đều sống qua những mùa hè tươi đẹp rực rỡ ánh nắng. Và chắc là các bạn đều đã gặp gỡ họ nhà ve chúng tôi. Nếu có bạn nào đó cố tình không nhìn đến chúng tôi đi nữa thì bên tai hẳn cũng đã có lần vang lên tiếng ve mùa hè ca hát. Nhưng các bạn có biết không, trước khi đến với mùa hè tươi sáng, mỗi chúng tôi đã phải sống trong bóng tối dưới mặt đất mười tám năm kia đấy. Mười tám năm, đấy là thời gian đủ cho một đứa trẻ vừa cất tiếng chào đời trở thành một công dân, một người lớn. Còn đối với họ nhà ve chúng tôi, mười tám năm ấy, chúng tôi sống trong sự nuôi dưỡng, chăm sóc của Mẹ Đất, chắc các bạn sẽ ngạc nhiên về điều tôi vừa nói. Nhưng đấy là điều hoàn toàn có thật. Các nhà sinh vật học của các bạn nghiên cứu đời sống chúng tôi đã bảo đảm điều đó trên giấy trắng mực đen. MẸ ĐẺ VÀ MẸ NUÔI
Ở đây tôi không muốn làm công việc của nhà sinh vật học. Tôi chỉ là một ca sĩ mùa hè, và tôi chỉ muốn kể với các bạn về cuộc đời những ca sĩ ve sầu bè bạn của tôi. Họ nhà ve chúng tôi không một ai được biết mặt người mẹ đẻ của mình. Tôi cũng vậy, tôi không biết mặt mẹ tôi. Mẹ tôi là một ca sĩ. Sau mười tám năm học hành, tập luyện trong lòng Đất, đến tuổi trưởng thành, bà bay lên với mùa hè. Mùa hè, đấy là mùa biểu diễn giọng hát của bà. Bà hát say sưa đến nỗi, khi mùa hè tắt, bà gầy rạc đi, không thể cất giọng lên được nữa. Lúc ấy, bà bò từ cành cây xuống đất để sinh nở. Bà sinh những cái trứng màu nâu nhỏ xíu. Sinh xong, bà kiệt sức. Gửi trứng cho đất rồi, bà yên lòng trút hơi thở cuối cùng.
Đất là bà mẹ thứ hai của tôi. Bà ôm ấp quả trứng bé xíu bọc tôi trong đó liền mấy năm. Hơi ấm của Mẹ Đất nuôi tôi lớn dần lên trong bọc trứng. Đến một ngày tôi từ giã bọc trứng và trở thành con Sâu Đất bé con. Mẹ Đất ôm tôi vào lòng, vuốt ve. Tôi lấy làm ngạc nhiên sao mình nở ra không trở thành Ve ca sĩ như mẹ tôi. Chả là Mẹ Đất vẫn thường kể cho tôi nghe về Mẹ tôi mà!
Tôi hỏi Mẹ Đất:
- Mẹ Đất ơi, sao con không là Ve mà chỉ là Sâu Đất?
Mẹ Đất mỉm cười nói:
- Trước khi thành Ve, con hãy là Sâu Đất đã!
- Vì sao thế ạ? – Tôi hỏi.
- Vì con còn ít tuổi. Con mới chỉ chớm tuổi nhi đồng thôi. Rồi con sẽ vào lớp mẫu giáo. Phải học tốt con ạ. Qua tuổi nhi đồng con không còn là Sâu Đất nữa. Lúc ấy con sẽ trở thành Ve Đất. Ve Đất là thiếu niên rồi. Nhưng con phải học tập nữa. Học đến lúc thành nghề, con mới trở thành Ve Sầu được.
- Thế thì lâu quá mẹ nhỉ? – Tôi lại hỏi.
Mẹ Đất ân cần nói:
Tôi lắng nghe như nuốt từng lời dạy bảo của mẹ nuôi. Và tôi ao ước được cắp sách tới trường. Trường học, đấy là nơi chuẩn bị cho những chuyến đi xa – Mẹ Đất đã từng nói với tôi như thế.- Lâu, nhưng đừng nóng vội, con ạ. Những người hay nóng vội thường chẳng làm nên được trò trống gì. Phải đủ sức mới có thể đi xa được.
(trích Ca sỹ mùa hè)
TRÊN CAO, CHIM SẺ ĐÃ TRÔNG THẤY
Không hiểu vì sao, tôi thức dậy rất sớm. Sương mù như tấm khăn voan mỏng màu sữa bay la đà trên những khóm cây thấm quanh vườn, trùm lấp cả một khoảng sân. Tôi bước đến đâu, sương mù tan loãng ra đến đấy. Và tôi chợt nhận ra, trên những ngọn cau cao, chim sẻ thi nhau cất tiếng hót của hội hè. Tôi lắng tai nghe, và nghĩ rằng chim sẻ đang hát. Dàn đồng ca chim sẻ khi bổng khi trầm, khi nhanh khi chậm xôn xao vòm không gian trên trời cao. Chúng đang hát về cái gì vậy? Tôi không thể biết được. Nhưng rõ ràng là chúng đã trông thấy một cái gì đó, cái mà tôi không thể cùng trông thấy được. Chim sẻ ở tít trên những ngọn cau cao, còn tôi thì thấp lè tè trên mặt đất, như một cái nấm.
Tôi ngước nhìn về phương đông, sau vòm cây xanh thẫm bỗng nhô lên nửa vành mũ màu đỏ. Ai đội mũ đỏ nấp sau vòm cây, và đang từ từ đứng lên thế kia? Chiếc mũ đỏ to lớn nhô dần lên trên nền trời buổi sớm. Cuối cùng chiếc mỹ đỏ bay lên khỏi vòm cây. Không có ai nấp sau vòm cây cả và khối đỏ ấy cũng không phải là chiếc mũ. Đấy là vầng Mặt Trời. Vầng mặt trời giống một chiếc mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng. Chim sẻ càng cất cao giọng, chiếc mâm đồng đỏ càng nhích dần lên.
Vầng mặt trời đã lên từ bao giờ? Chắc chắc là nó đã nhô lên kỏi mặt biển trước khi nhô lên khỏi vòm cây cuối vườn nhà tôi. Và, hẳn là đàn chim sẻ từ trên những ngọn cau cao đã trông thấy mặt trời mọc lên phía chân trời khi tôi còn đang ngủ. Bởi chim sẻ đã ca hát trước khi tôi thức dậy. Tôi đinh ninh như vậy, chim sẻ đã trông thấy mặt trời lên trước tôi. Và trái tim thơ trẻ của tôi bỗng vang lên một bài ca không lời. Bài ca của tôi hoà với bài ca của những con chim sẻ trên trời cao. Bài ca về mặt trời. Về cái “mâm đồng đỏ”.
(trích Miền quê thơ ấu)