“Lạc Đạn” - Một tuyển tập truyện ngắn đặc sắc bởi ngôn từ lạ, văn phong gọn và sắc, nội dung lôi cuốn. Những chủ đề rất khác nhau về những mảnh đời, những con người trong xã hội lúc bấy giờ hiện lên gần gũi và chân thực mà ta có thể đã gặp đâu đó trong cuộc sống này. Họ nổi bật và tạo dấu ấn của mình trên bức tranh chằng chịt những gian truân, những mất mát đó, để rồi giải phóng số phận bằng chính ý chí, nghị lực theo những cách rất riêng, hay bằng chính sự tự lập và ý thức tự do của chính họ. Với họ những thách thức của số phận chỉ là nấc thang để họ bước cao hơn đến những tháng ngày tươi đẹp phía trước.
Truyện ngắn Lạc Đạn mang hình thức nhật ký, của một cô gái mới lớn tên Nguyệt. Cha cô là một địa chủ thời Pháp thuộc, và gia đình sau đó suy sụp do chiến tranh. Tất cả những dập vùi này đưa ông đến chỗ nghiện ngập, say xỉn, gần như điên dại. Mẹ Nguyệt là một người phụ nữ tự lập. Bà đã truân chuyên trải qua những cuộc đổi đời, Tây đô hộ rồi cách mạng bùng nổ. Tuy hoàn cảnh khó khăn, vất vả nhưng bà không hề nao núng, bà vẫn cố gắng nuôi con, nuôi mười một đứa con đến khi không còn đứa nào cần bà nữa. Đó là một người đàn bà thuộc thế hệ trước, nhưng tự mình đứng vững và làm trụ cột gia đình khi người chồng ngã gục, đầu hàng hoàn cảnh.
Nguyệt, cô gái mới lớn đối chọi với xã hội Việt còn nhiều cổ lệ, cô có tính cách đặc biệt, yêu sự tự do và đã ý thức được rằng tự do phải phát xuất từ bản thân. Nguyệt vượt trên những đợt sóng mới hời hợt bề ngoài. Nguyệt độc lập, tự lập thân và chịu trách nhiệm về lối sống đó. Tự thử nghiệm những cuộc tình khác nhau, kể cả cuộc tình đồng tính, với Thắm để nhận biết bản thân mình. Nguyệt cũng ý thức được thân xác thuộc về mình chứ không phải của cha mẹ, không phải cha mẹ đặt đâu con xin ngồi đấy. "Tôi là một người có tâm sự, nhìn cuộc đời bi quan và với chút ít học thức hiểu biết… Tôi làm như thể tôi không thể sống thiếu Dự. Thực ra tôi ý thức được hết những chuyện này.” Nguyệt luôn cắt đứt những đoạn đời của mình bằng những nhận thức sáng suốt, cứng rắn và kiên quyết nhằm thay đổi bản thân từng ngày.
Lạ, lôi cuốn và đầy ý nghĩa. Mỗi một truyện ngắn trong “Lạc Đạn” là một cách chiêm nghiệm những khía cạnh khác nhau về cuộc sống. Những nguyên nhân rất tức cười đưa đến những hậu quả không cười: Những sự áp đặt phi lý nhất, tào lao nhất, tiếu lâm nhất lúc nào cũng có thể dẫn đến một kết thúc bi thảm, nhiều nuối tiếc. Nhưng trên tất cả, người phụ nữ trong “Lạc đạn” với tính cách mạnh mẽ, cứng rắn và đầy nghị lực, dám nghĩ, dám làm đã để lại cho ta nhiều suy nghĩ và bài học sâu sắc. Cuộc hành trình nhận thức của chúng ta sẽ thay đổi rất nhiều khi ta đọc “Lạc đạn” của Trần Thị NgH. và có thể chúng ta sẽ tạo được dấu ấn rất riêng cho mình trong cuộc sống này với những suy nghĩ tích cực và tốt đẹp nhất.
