Dề Mèn Phiêu Lưu Ký là tác phẩm văn xuôi đặc sắc nhất của nhà văn Tô Hoài viết dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Cuốn sách đã trở thành người bạn gần gũi, thân quen với thế hệ bạn đọc Việt Nam trong suốt các thập kỉ vừa qua, được dịch ra nhiều thứ tiếng....
Tác phẩm miêu tả cuộc phiêu lưu của một chú Dế Mèn trong thế giới loài vật và con người. Những vấn đề nóng hổi như cái thiện và cái ác, chiến tranh và hòa bình, lí tưởng và lẽ sống được thể hiện một cách nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu sắc.
Dế Mèn đã trải qua những cuộc phiêu lưu vào thế giới các loài vật, vượt qua rất nhiều rủi ro và biến cố, nhưng từng bước Dế Mèn đã vươn lên tự điều chỉnh, tự nhận thức để trở thành con người giàu lí tưởng và ham hiểu biết với bản lĩnh kiên cường đầu đội trời, chân đập đất.
Chúng ta sẽ được lạc vào thế giới loài vật gần gũi, thân thương với những con vật gắn bó với đời sống thôn quê dân dã như: bác Xiến Tóc, võ sĩ Bọ Ngựa, Châu Chấu Voi, Ếch Cốm, Chuồn Chuồn...
Tô Hoài đã nắm bắt và mô tả đời sống tâm lí của lứa tuổi thiếu nhi và cả thanh niên. Ông đã "vẽ" một thế giới với muôn vàn những sắc thái tình cảm mới lạ, những ham thích thiết thực và đầy phiêu lưu, những rung động tinh tế trước vẻ đẹp cuộc đời và thiên nhiên.