Tủ sách danh nhân Việt Nam - Tướng quân Nguyễn Cao

Nguyễn Cao, tên đầy đủ là Nguyễn Thế Cao, hiệu là Trác Hiên, sinh năm Đinh Dậu (1837) tại làng Cách Bi, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Thân phụ ông là Nguyễn Thế Hanh, từng đỗ đầu thi Hương, làm tri huyện Thạch An, Tiên Minh nhưng chẳng may mất sớm. Thân mẫu là Nguyễn Thị Điểm, thuộc dòng võ quan Nguyễn Đức ở Quế Ổ. Bà là người có nhan sắc, ở vậy nuôi con và đã dùng cái chết để giữ tròn tiết hạnh.

Nguyễn Cao thi đỗ, làm quan khi triều đình phong kiến nhà Nguyễn kí hòa ước dâng đất cho thực dân Pháp. Cùng với những người bạn cùng chí hướng như Nguyễn Thiện Thuật, Ngô Quang Huy, Dương Khải, ông đã thành lập “Tam tỉnh Nghĩa Đoàn”, liên hết sĩ phu ba tỉnh chống giặc.

Bị giặc đàn áp dữ dội, “Tam tỉnh Nghĩa Đoàn” tan rã, Nguyễn Cao sa vào tay giặc. Trước những lời dụ dỗ lẫn đe dọa của giặc, ông đã không hề nao núng, và tuẫn tiết để tỏ rõ khí phách của mình.