"Năm 1942, chiến tranh thế giới lần II bước vào giao đoạn ác liệt thì Pháp dâng Đông Dương cho Nhật. Ngày 13/8/1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên mới là Hồ Chí Minh, lên đường sang Trung Quốc để tìm liên minh quốc tế, đặc biệt là sự phối hợp cùng nhân dân Trung Quốc chống phát xít Nhật, nhưng Người bị bắt với lý do sử dụng giấy tờ tùy thân đã quá hạn. Hơn một năm trời, bị giải hơn 30 nhà lao của 13 huyện của tỉnh Quảng Tây, phải trải qua những ngày tháng bị giam cầm thiếu thốn, khổ cực, đầy bệnh tật, nhưng Hồ Chí Minh vẫn viết tập thơ Ngục Trung Nhật Ký. Ngày 10/09/1943, Người được trả tự do, nhưng vẫn bị quản chế đến ngày 9/8/1943 thì được về nước. Cuối cùng tháng 9/1944, Người về đến Cao Bằng, tiếp tục lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước, Tháng 1/1945, vì tình hình thế giới càng có nhiều thay đổi quan trọng, Hồ Chí Minh quyết định sang Côn Minh tìm sự ủng hộ của lực lượng Đồng Minh. Cuối tháng 4/1945, Người trở về nước lãnh đạo nhân dân tiến hành cuộc cách mạng Tháng Tám thắng lợi, khai sinh nhà nước dân chủ cộng hòa đầu tiên ở Đông Nam Á.
Giai đoạn 1941 - 1945 chỉ có 5 năm nhưng vô cùng quan trọng và quyết định đối với sự nghiệp cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Cuốn sách nhỏ này xin được ghi lại những hoạt động của Người theo những tư liệu mới nhất, đồng thời có sử dụng một số trích đoạn hồi ký của các đồng chí lão thành cách mạng đã có vinh dự được gặp gỡ Người trong những năm tháng lịch sử ấy để minh chứng sinh động cho cuộc đời, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
