Các Công Chúa Nước Việt

Theo các ghi chép và sử liệu chính thống lưu truyền đến nay, cuộc đời của các công chúa, những phụ nữ sống trong lầu son, gác tía, lớn lên trong nhung lụa ít được nhắc đến đôi dòng. Bởi vậy, viết về các công chúa trong lịch sử Việt Nam là một điều không mấy dễ dàng và khó đầy đủ trọn vẹn. Tuy nhiên, còn một nguồn sử liệu khác - đó là giả sử. Thông qua nguồn sử liệu này, có thể thấy một số công chúa đã đóng những vai trò nhất định trong quá trình phát triển của các vương triều đã sử dụng khai thác, nhằm mục đích chủ yếu để bảo vệ biên giới, mở mang đất đai thông qua các cuộc hôn nhân chính trị với các tướng lĩnh, hào trưởng, với các vị vua xứ Lào, xứ Miên. Như vậy, không phải theo như quan niệm thông thường, công chúa là những phụ nữ được nâng niu, chiều chuộng, được cuộc đời ưu đãi. Nhiều người trong số họ đã phải gánh chịu những tấn bi kịch bất công mà cốt lõi là sự khinh rẻ phụ nữ, xem sắc đẹp như một món hàng trao đổi. Trường hợp công chúa An Tư chẳng hạn, còn được dùng để cống cho tướng giặc Thoát Hoan dầu sử chính thống vẫn đánh giá công của nàng là giãn nạn nước".