Mỗi dân tộc đều có những nét bí ẩn riêng, không thể dễ dàng xét đoán một cách đơn giản. Chính vì vậy, tôi đã suy nghĩ rất nhiều khi nhà Đông Phương học - Lêông Vandecmes - viết về Nhật Bản: "Không một nước nào việc Hán hóa có kết quả độc đáo như ở Nhật. Trong tất cả mọi lĩnh vực, những công cụ của nền văn hóa mượn từ Trung Quốc đã được áp dụng tài tình vào truyền thống dân tộc".
Có rất nhiều sách viết về Nhật, phân tích khá sâu sắc về những biến đổi của Nhật trong thế kỷ XX. Sự biến đổi này, gốc tích sâu xa của nó có lẽ là điều Léon vandermeerch đã nói ở trên. Nước nào cũng vậy, văn hóa kinh tế - chính trị quyện đan với nhau rất chặt chẽ. Logic này dẫn tôi tới việc bước đầu nghiên cứu cuộc đời của Hiro Hito, tìm ra nhưng móc xích giữa ba yếu tố này thông qua cuộc đời của một ông vua nước Nhật để sơ bộ giải thích phần nào sự tiến bộ của Nhật Bản.
Không phải dễ dàng hiểu được Nhật Bản vì văn hóa- nghệ thuật - tôn giáo ở Nhật Bản rất đa dạng. Tình hình chính trị càng phức tạp, Từ tháng 12-1885 đến tháng 7-1972, Nhật thay đổi 65 Thủ tướng; trong đó có ba Thủ tướng chỉ làm trong ba tháng, bốn Thủ tướng bốn tháng, sáu Thủ tướng năm tháng, một Thủ tướng sáu tháng.
