Alfred Nobel sinh ngày 21.10.1833, tại Stockholm, Thụy Điển. Ông là người con thứ ba trong gia đình có truyền thống về kỹ thuật và hóa học. Cha ông, Immanuel Nobel, người đã phát minh ra công nghệ ép gỗ hiện đại và có những cải tiến thủy lôi.
Gia đình ông còn sở hữu một nhà máy lớn sản xuất vũ khí cho quân đội Nga Hoàng tại Helenborg, Stockholm. Sau thất bại của Nga trong cuộc chiến tranh Crimean, Sa Hoàng đã quyết định cắt giảm ngân sách dành cho sản xuất khí tài và điều này đã làm cho nhà máy của cha Nobel làm ăn khó khăn. Do đó, ông Immanuel Nobel bắt đầu nghiên cứu chế tạo nitroglycerin, một loại chất hóa học mới có sức công phá lớn. Immanuel Nobel thường nghiên cứu cùng với các con trai mình. Nitroglycerin là hợp chất hóa học ở dạng lỏng, nhạy nổ và rất nguy hiểm. Trong quá trình nghiên cứu, một điều đáng tiếc đã xảy ra, một vụ nổ tại nhà máy đã dẫn đến cái chết của Emil Oskar, em trai Alfred Nobel.
Chính vì cú sốc này mà Alfred Nobel cố gắng tìm tòi cách chế tạo hợp chất này một cách an toàn hơn. Trải qua bao khó khăn và nguy hiểm. Vào năm 1866, Alfred Nobel đã chế tạo thành công Dynamite, một loại thuốc nổ nitroglycerin an toàn. Phát minH vĩ đại này đã giúp Alfred Nobel nhận được bằng sáng chế tại Anh vào 7.5.1867 và tại Thụy Điển vào 19.10.1867...
Việc chế tạo thành công Dynamite đã mang lại cho Alfred Nobel rất nhiều tiền. Ngày 27.11.1895, Alfred Nobel ký di chúc cuối cùng tại Câu lạc bộ Thụy Điển - Na Uy ở Paris, Pháp, quyết định hiến tặng 94% tài sản của mình (khoảng 9 triệu USD). Lãi suất của khoản tiền này sẽ được sử dụng làm phần thưởng cho những người mà nghiên cứu của họ có lợi nhất cho nhân loại.
Alfred Nobel qua đời ngày 10.12.1896, tại Sanremo, Ý, do một cơn đột quỵ. Năm 1900, Hiệp hội Nobel được thành lập theo di chúc của Alfred Nobel. Đây là một tổ chức quản lý số tài sản mà Nobel di chúc lại làm phần thưởng cho những cá nhân đoạt giải Nobel Hóa học, Nobel Vật lý, Nobel Sinh lý học & y học, Nobel Văn học và Nobel hòa bình.
Giải thưởng Nobel bao gồm một Huy chương Vàng, một bằng khen và một khoản tiền. Số tiền phụ thuộc vào thu nhập của Hiệp hội Nobel.
Ban đầu, giải thưởng chỉ có 5 lĩnh vực: Vật lý, Hóa học, Văn học, Sinh lý học & y học và Hòa bình. Đến năm 1969, có thêm giải Nobel Kinh tế.
Giải Nobel hàng năm được trao cho các cá nhân, (riêng giải Nobel Hòa bình được trao cho cả cá nhân và tổ chức) có những đóng góp quan trọng và nổi bật đối với nhân loại. Trong bộ sách Danh nhân Nobel thế giới này, chúng tôi chỉ giới thiệu các cá nhân đoạt giải Nobel thuộc 6 lĩnh vực nêu trên.
Giải Nobel Kinh tế
Giải Nobel Kinh tế (tên chính thức là "Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel" (Sveriges riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne)) là giải thưởng dành cho những nhân vật có đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực kinh tế học.
Giải Nobel Kinh tế do Ngân hàng Thụy Điển đặt ra và tài trợ bắt đầu từ năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng và cũng để tưởng niệm Nobel.
Người đoạt giải Nobel Kinh tế là do Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển bầu chọn. Hai nhà kinh tế học Jan Tinbergen (Hà Lan) và Ragnar Frisch (Na Uy) là những người đoạt giải Nobel Kinh tế đầu tiên (1969). Họ được trao giải vì "đã phát triển và ứng dụng các mô hình động và phân tích các tiến trình kinh tế".
Trong quá trình sưu tầm tài liệu, mặc dù đã cố gắng nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi mong nhận được những ý kiến đóng góp xây dựng của độc giả để những lần tái bản sau, bộ sách sẽ hoàn thiện hơn.
Trân trọng cảm ơn và giới thiệu!
NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
