Đất nước ta vốn có truyền thống hiếu học và tinh thần tôn sư trọng đạo. Bất cứ thời kỳ nào cũng có thầy giỏi và học trò giỏi.
"Muốn sang thì bắc cầu kiều / Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy"
Những bậc thầy ấy, Bác Hồ đã khẳng định: “là những anh hùng vô danh”. Những anh hùng vô danh ấy còn sống mãi trong niềm tự hào và lòng biết ơn của nhiều thế hệ học trò. Trí tuệ và nhân cách của thầy giáo ảnh hưởng sâu sắc đến cả một đời người. Dù được học nửa chữ hoặc một chữ thì ta vẫn tôn kính gọi đó là thầy. Đọc lại sử sách, chúng ta cảm động xiết bao trước những tấm gương kính trọng thầy thuở xưa. Đối với thầy Chu Văn An đời Trần thì dù học trò làm đến chức Hành khiển – tương đương chức Thượng thư – là Phạm Sư Mạnh, Lê Quát… thì khii đến thăm thầy cung chỉ dám đứng hầu dưới đất, khi có lỗi thì cúi đầu nghe lời thầy quở trách.
Kế tiếp là hình ảnh các thầy khác như thầy Nguyễn Hiệt Chi, một trong những nhà giáo tích cực tham gia phong trào Duy Tân đầu thế kỷ XX. Đáng chú ý nhất trong sự nghiệp giáo dục của thầy là biên soạn nhiều sách giáo khoa như sách: Mẹo tiếng Nam, Dạy tiếng Nam, Hán văn tân giáo pháp, Hán văn tân giáo kho thư… Ngoài ra, thầy còn cộng tác với các thầy Đoàn Danh Trì, Lê Thước biên soạn "Hán Việt tiện dụng từ điển"…
Có thể nói, nhân cách của người thầy có ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ học trò. Thật thú vị, khi chúng ta biết thầy Nguyễn Lân đã từng là học trò của thầy Bùi Kỷ, Dương Quảng Hàm… lúc theo học trường Bưởi (nay là trường Chu Văn An). Với thầy nguyễn Lân, chúng ta cảm nhận được lòng yêu tiếng Việt của thầy qua những tác phẩm như "Thành ngữ và tục ngữ Việt Nam", "Từ điển từ và ngữ Việt Nam"… Ngay trong thời kháng chiến chống Pháp, dù giảng dạy trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn, bận rộn với nhiệm vụ là Giám đốc Giáo dục Liên khu 10 nhưng thầy vẫn dành tâm trí để biên soạn quyển "Muốn viết đúng chính tả" và được Bác Hồ khen “Một giám đốc có tài”.
Mục lục:
Lời nói đầu
Chu Văn An
Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngô Bảo
Phạm Quý Thích
Vũ Tông Phan
Bùi Dương Lịch
Giáo Hiến
Võ Trường Toản
Phạm Văn Nghị
Nguyễn Đình Chiểu
Lê Văn Miến
Lương Văn Can
Nguyễn Quyền
Nguyễn An Khương
Nguyễn Hiệt Chi
Võ Liêm Sơn
Dương Quảng Hàm
Bùi Kỷ
Ca Văn Thỉnh
Nguyễn Hữu Tảo
Đông Hồ
Lê Thước
Nguyễn Lân
Phạm Thiều
Ngô Gia Hy
Phan Ngọc Hiển
Tài liệu tham khảo
