Lịch Sử Nhà Phật

Một bức danh nhơn kiêm thi sĩ nước ta về trước, Nguyễn Công Trứ tiên sinh có ngâm rằng: "Lỡ duyên với rượu khôn từ chén / Trót nợ cùng thơ phải chuốt bài".

Ấy Nguyễn tiên sinh đã bảo thơ là món nợ. Thì ra văn và sách cũng vẫn là nợ. Trót đã vay nên phải trả, trót đã hẹn nên phải theo, ấy là lý Nghiệp quả nhà Phật mà cũng là lẽ thiên nhiên nữa. Đâu dám cho là văn hay, sách khéo, nhưng cứ góp nhặt kỹ càng, đặt để chín chắn, đặng khỏi phụ lòng độc giả và thiện trí thức quá yêu.

Lại nữa, trước đây, một nhà danh sư có tự khen mình bằng một câu này: "Đọc ba trăm sáu mươi quyển kinh, chẳng Thần Thánh Phật Tiên, nhưng khác tục". Mối cảm ấy giãi bày rất đúng vậy. Vị nào có xem nhiều kinh sách giải triết lý Phật giáo có lẽ cũng đều có cái cảm tưởng đó. Chính tác giả không dám tự phụ, đã có cái duyên xem sách Phật, chẳng những gom góp được nhiều tài liệu đích đáng mà lại được thấy tinh thần thơ thới, trí hoá mở mang, tâm tánh thuần hòa, tinh tấn, khoan hồng.