"Mười bức tranh chăn trâu là hình thức dạy "thuật luyện tâm". Nó được hình thành từ lúc nào không rõ. Chính ngài Vân Thê Châu Hoàng đời nhà Minh - Trung Quốc, trong lời tựa cho mười bức tranh ấy cũng nói là chưa rõ có phải do tay một người hay không?
Trong "Tục Tạng" hiện có hai loại tranh chăn trâu. Một là tranh Đại thừa, hai là tranh Thiền tông. Phổ Minh thiền sư và Cự Triệt thiền sư, mỗi vị lại làm mười bài thi tụng cho mười bức tranh này (Ngài Châu Hoằng cũng không rõ Phổ Minh là ai, ở đâu?). Trong bản "Tân khắc Thiền Tông Thập Mục Ngưu Đồ" do Hồ Văn Hoán soạn, tập còn in thêm mười bức tranh "khổ lạc nhơn duyên" cũng một ý nghĩa là dạy "thuật luyện tâm".
Mười bức tranh thi tụng này đến Việt Nam lúc nào không rõ. Trong các cuốn lịch sử của Phật giáo Việt Nam hiện có cũng không thấy đề cập vị thiền sư hay cư sĩ nào nhắc nhở đến mười bức tranh này. nay Phật tử Trần Đình Sơn đưa tới nhờ tôi xem tập "Thập Mục Ngưu Đồ" tụng luận giải của ngài Quảng Trí, Thiền sư Việt Nam thời vua Lê Dụ tông, mà Phật tử đã sưu tầm, phiên dịch từ bản chữ Hán và chú thích kỹ lưỡng. Nhận được sách tôi rất mừng vì thấy đây là một phát hiện mới làm phong phú thêm cho cuốn lịch sử của Phật giáo Việt Nam được đầy đủ hơn...
...Trước khi vào chính luận, Ngài có viết một đoạn về "chưa chăn", toàn đề cập những hạng trong giới xuất gia mà không nói gì đến hạng tại gia. Phải chăng, Ngài cho rằng hạng tại gia đã hẳn là hạng "chưa chăn" cho nên không nói đến mà chỉ cốt nói đến những hạng người trong giới xuất gia là hạng gọi là chăn, hoặc chưa chăn tới nơi tới chốn. Quả đây là lời nhắc nhở thâm hậu của Ngài đối với kẻ tu hành..." ( HT.Thích Thiện Siêu).
"Kể từ lúc có duyên lành được cư sĩ Long Hoa Phan Thái trao tặng sách quý "Thập Mục Ngưu Đồ Tụng Luân Giải" của Thiền sư Quảng Trí thời Lê, đến nay đã 22 năm trôi qua....".
Do ước muốn công bố rộng rãi tác phẩm văn học của Phật giáo Việt Nam nên tôi chuyển dịch từ Hán văn sang Việt ngữ để Viện nghiên cứu Phật học Tp. HCM ấn hành vào năm 1991, Mùa Vu Lan năm nay đem sách cũ ra đọc, tham khảo các tài liệu liên quan, đặc biệt là sách "Luận Giải Thi Tụng Mười Bức Tranh Chăn Trâu" của Hoà thượng Thanh Từ (NXB Tổng hợp TP.HCM - 1999) . Tôi nhận thấy có những điểm trước đây vì trình độ Phật học hạn chế, tôi chuyển dịch bị sai lệch, thiếu sót.
Phát tâm sám hối, tôi xin sửa chữa, bổ túc bản dịch cũ, để tái bản lần thứ 3. Trong phần phụ lục tôi có bổ sung thêm "Bộ Tranh Chăn Trâu" của Trung Quốc (do cư sĩ Phan Thế Khương khắc lại theo bản của Hội Phật học Huế thời vua Bảo Đại, 1933) bài nghiên cứu: "Thích Giải Mục Ngưu Đồ" của cư sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám (1897-1969); và "Phật Dạy Chăn Trâu" của Thiền sư Tuệ Sỹ, nhằm để cung cấp thêm tài liệu tham khảo, đối chiếu.
Biển pháp vô biên cầu mong chư thiện hữu tri thức tùy hỷ." (Vu Lan Thắng hội Phật lịch 2551. Nhật Cao Trần Đình Sơn).
