Thập Tam Bộ đã tạm xa vũ đài lịch sử với những cảm nhận về chính trị, những đạn bom khói lửa, máu, nước mắt......để hướng ngòi bút vào một vấn đề có tính thời sự hơn. Trong Thập Tam Bộ không hề có vũ khí giết người hàng loạt và những chiến dịch đẫm máu nhưng để được sống, con người cũng phải giãy giụa, phải đấu tranh. Nhưng liệu họ có được sống một cách đúng nghĩa hay không? Câu chuyện chỉ diễn ra vỏn vẹn có mười lăm ngày xoay quanh số phận của hai nhân vật chính - Phương Phú Quý và Trương Xích Cầu - hai thầy giáo dạy vật lý ở trường trung học ở một thành phố nhỏ.
Thông qua nhân vật người kể chuyện khó xác định tên tuổi, Mạc Ngôn đã thuật lại những bi kịch đời thường bằng một giọng văn lạnh lùng lẫn chua chát, châm biếm nhưng đầy nhân ái. Thời gian kể chuyện chủ yếu là thời gian hồi tưởng với kết cấu truyện trong truyện, đan xen giữa thực và ảo, giữa hiện thực và giấc mơ, khai thác triệt để những cảm giác lẫn khứu giác, vị giác của nhân vật khi cảm thụ cuộc sống.... Điểm nhìn trần thuật liên tục di động làm tăng thêm tính hoà quyện giữa thực và ảo. Huyền thoại về con chim sẽ đi mười ba bước có vai trò như một định mệnh đối với những bất hạnh mà các nhân vật phải gánh lấy trong cuộc đời vốn chẳng ra gì của họ. Điều đọng lại trong Thập Tam Bộ là, Mạc Ngôn đã gửi một thông điệp đến mọi người - Chúng ta cần phải sống
