Muôn vàn cám ơn Mẹ thiên nhiên tặng cho con người hệ nội tiết kỳ diệu.
Dễ thương và ảo diệu. Em bé say sưa bú mẹ. Khi bé mút, tế bào thần kinh gởi tín hiệu đến tuyến yên, yên trước tiết ra prôlactin làm vú chế tạo sữa. Ôxytôcin được yên sau nhả, lùa sữa vào miệng bé. Tuyến tùng ban ngày như một ẩn sĩ ngồi thiền, đêm đến thành tráng sĩ múa kiếm chế tạo mêlatônin đưa người vào giấc nồng. Bốn hột cận giáp, nội tiết nhí nhất, nằm sau tuyến giáp, điều hòa lượng canxi trong máu.
Dàn hòa tấu nội tiết
Hệ thống nội tiết tác động đến mỗi tế bào, mỗi cơ quan và mỗi chức năng của cơ thể chúng ta, lo liệu bao nhiêu là việc để cơ thể hoạt động êm ru. Hệ nội tiết gồm các tuyến và các hormon. Các tuyến nội tiết chủ chốt của người là vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến tùng, tuyến giáp, các tuyến cận giáp, các tuyến thượng thận, tụy tạng và các tuyến sinh dục.
Bậc thầy nội tiết tuyến yên nằm trong hố yên nhỏ như hạt đậu, chế tạo các hormon yên dùng trực tiếp điều hòa nhiều tuyến khác. Khác nào nhạc trưởng điều khiển dàn hòa tấu.
Vùng dưới đồi là phần nhỏ của não, nằm sát trên tuyến yên. Chấp hành lệnh của vùng dưới đồi, yên điều khiển hài hòa các tuyến nội tiết của cơ thể. Hình ảnh thật đẹp: các tuyến hợp thành dàn nhạc hòa tấu nội tiết, tuyến yên khác nào nhạc trưởng, vùng dưới đồi là bầu sô.
Tán thưởng các nhạc công
Chính hormon estrôgen là nghệ sĩ tạo hình siêu tuyệt, đời đời khắc họa dáng nét yêu kiều cho mọi người nữ. Hai buồng trứng bằng đầu ngón tay sản xuất estrôgen. Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên. Nguyễn Du tả Kiều thật đẹp. Hormon testostêron, có vai trò thần kỳ: điều động sản xuất mầm sống nam, tạo nét đàn ông: râu ria, giọng trầm vai rộng. Hai hòn chế tạo hormon này. Tuyến giáp trạng nằm ngay phía trước cổ. Eo giáp nằm giữa gắn với hai thùy hai bên chẳng khác nào thân bướm với hai cánh. Bướm như rất thảnh thơi làm phần việc kỳ diệu của mình: đốt lên ngọn lửa sưởi ấm các tế bào. Tôi thích hình ảnh hai quả thận đội mũ bêrê. Mũ bêrê là tuyến thượng thận vai trò kỳ diệu: giúp cơ thể ứng phó với các stress. Tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ, J.K. Kennedy trẻ trung đẹp trai đầy uy tín, là người mắc bệnh suy thượng thận nổi tiếng nhất. Lá mía trong dân gian, tuyến tụy trong y học. Trong cơ thể, lá mía thảnh thơi điều hòa lượng đường trong máu giúp chúng ta sinh hoạt êm đềm. Lá mía bị xáo trộn, lắm chuyện khổ đau. Lá nhau và thai nhi gắn chặt vào thành tử cung dày cộm đầy chất dinh dưỡng của mẹ. Lá nhau gồng gánh tất cả cho bé. Làm việc của lá phổi, hai quả thận, hệ tiêu hóa, gan và hệ miễn dịch. Bé ra khỏi bụng mẹ, tử cung co thắt để đẩy lá nhau ra. Như có bà tiên hiện ra ban phép màu rồi biến mất. Hormon tăng trưởng là sản phẩm kỳ diệu của tuyến yên. Lionel Messi “cầu thủ đến từ thiên hà khác” của Barcelona, cầu thủ số một hành tinh, có một huyền thoại. Lúc nhỏ ở Argentina, Leo mắc chứng suy giảm hormon tăng trưởng chỉ cao 1,40m. Đến Barcelona, Messi được các bác sĩ bù đắp nội tiết tăng trưởng, cao đến 1,69m. Endorphin là morphin ở trong cơ thể. Á phiện trời cho mà! Có một nàng tiên luôn ở trong ta. Các endorphin là phần thưởng riêng cơ thể cho khi chúng ta làm tốt cho mình: thể dục, cười vui, ân ái, xoa bóp... Các chất bẻ gãy hormon làm cung đàn nội tiết lỗi nhịp. Thai phôi và trẻ sơ sinh lãnh đủ. Đáng lo quá!
Sự sống len vào đời sống
Lance Armstrong, tay đua lừng lẫy 41 tuổi mất tất cả thành tích thi đấu thần kỳ vì cáo buộc doping. Nhưng Lance vẫn còn thành tích chiến thắng ung thư tinh hoàn từ năm 28 tuổi và nhiệt tình lo cho các bệnh nhân ung thư trên toàn cầu. Chỉ với một tinh hoàn lại làm được quá nhiều việc. Cristina, tổng thống Argentina, được mổ vào ngày 4.1.2012. Được chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp trạng. Cuộc mổ thành công. Kết quả chính xác không phải ung thư. Oprah Winfrey, nữ hoàng TalkShow đang chiến đấu với tuyến giáp thất thường, với béo phì và nhiều stress. Một tiên liệu phủ phàng. Phụ nữ lừng danh 58 tuổi này sẽ từ giã cõi đời vào tuổi 60, nếu không kịp thời thay đổi nếp sống. Tiger Woods có quan hệ tình dục với 121 phụ nữ. Chắc anh có mức testostêron cực cao. Nhớ Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ. Ông lão 73 tuổi lấy vợ trẻ tuổi đôi mươi, sinh được ba con. Tinh lực thật tốt, mầm sống sởn sơ.
Phải nâng niu nội tiết. Phải lưu tâm điều hòa các chệch choạch nội tiết. Hãy loại bỏ các chất độc bẻ gãy hormon. Sống vui sống khỏe, cần có hệ nội tiết tốt. Biết dùng thuốc quý trời cho. Ăn cho lành cho ngon, ngủ cho sâu cho đủ, tập cho đều thở cho sâu, sống vui sống đẹp...
Nguyễn Chấn Hùng
