Cục diện thế giới - bức tranh toàn cảnh về tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... của thế giới đang có nhiều biến động. Cuộc chạy đua về khoa học - công nghệ, sự hồi sinh của Nga, sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều quốc gia mới nổi đã dẫn đến sự dịch chuyển tương quan sức mạnh toàn cầu. Thế giới đang chuyển dần từ đơn cực sang đa cực. Trào lưu dân chủ hóa đời sống quốc tế, sự hợp tác ngày càng có hiệu quả của các tổ chức khu vực và liên khu vực... đã mở ra kỷ nguyên đa phương trong mọi hoạt động của thế giới ngày nay. Nền kinh tế thế giới đang phải đương đầu với khủng hoảng tài chính lớn chưa từng có trong vòng gần 100 năm nay. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn tuy còn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định như tranh chấp về ảnh hưởng và quyền lực, về biên giới, lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên; xung đột sắc tộc, tôn giáo... Sự phát triển mạnh mẽ của toàn cầu hóa làm cho tính tùy thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia ngày một tăng lên, và thế giới dường như thu hẹp lại trước những vấn đề toàn cầu như: biến đổi khí hậu, bùng nổ dân số, dịch bệnh hay khủng hoảng... Có thể nhận thấy, mọi sự biến đổi dù lớn hay nhỏ của cục diện thế giới đều tác động trực tiếp đến việc điều chỉnh chính sách của các quốc gia. Vì vậy, cục diện thế giới là một vấn đề mà mọi quốc gia đều phải quan tâm nghiên cứu khi hoạch định chiến lược phát triển đất nước của mình.
