Có lẽ người đời thường cho rằng tâm hồn nhà khoa học, nhất là những nhà khoa học chính xác như Toán, Vật lý thường khô khan, tư duy thì theo logic thuần túy, do đó không thích hợp với công việc văn chương. Thực ra thì không phải vậy. Đã có không ít nhà văn khá nổi tiếng trên thế giới xuất thân từ ngành Toán-Lý, như nhà văn Nga Alexander Solzehnitsym (Nobel văn học 1970) chẳng hạn. Ở Việt Nam ta, cũng có những bậc tiền bối, nổi tiếng trong các luận khảo văn chương, lịch sử, ngôn ngữ như Hoàng Xuân Hãn (Pháp) vốn là nhà Vật lý nguyên tử. Thế hệ hậu sinh gần đây cũng không hiếm, như nhà Vật lý Thiên văn Trịnh Xuân Thuận (Mỹ), viết văn bằng tiếng Anh và tiếng Pháp, tác giả của những cuốn sách thuộc loại bestseller (bán chạy nhất ) trên thế giới. Tuy nhiên, ở trong nước viết văn bằng tiếng Việt quả thực quá hiếm hoi. Thật là thú vị khi được đọc một tuyển tập những tác phẩm gồm dịch thuật, tản văn, tạp văn...do một nhà Vật lý thực nghiệm ở Việt Nam viết bằng tiếng Việt cho người Việt Nam. Tác giả, tiến sĩ Ngụy Hữu Tâm, vốn là vật lý quang học và theo đuổi nghề nghiệp đó suốt cả cuộc đời trong các phòng thí nghiệm và giảng đường trong nước và nước ngoài. Xuất thân từ một gia đình khoa học danh giá, cha là Giáo sư Vật lý nổi tiếng Ngụy Như Kontum, hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Tổng hợp Việt Nam, tác giả được thừa hưởng một phông văn hóa dày đặc. Bên cạnh đó, với một tâm hồn văn chương trời phú, lại sử dụng hai ngôn ngữ Pháp, Đức thành thạo như tiếng mẹ đẻ, TS Ngụy Hữu Tâm đã dịch nhiều tác phẩm khó ra tiếng Việt, vừa không kém văn chương nguyên tác lại có một tính chính xác vốn dĩ của khoa học. Không dừng lại ở dịch thuật, tác giả đã viết nhiều bình luận, tản văn, tạp văn,...cũng với một giọng văn bình thản, rành mạch của khoa học mà vẫn không kém phần truyền cảm. Những bản dịch và bài viết đó của tác giả trong nhiều năm đã được tập hợp lại trong một văn tuyển dày dặn mà bạn đọc đang cầm trên tay.
- Trần Xuân Hoài
Chủ tịch HĐKH Viện Vật lý Ứng dụng
Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam
